โครงการวิจัย

การศึกษาความหลากหลายของเชื้อราและแบคทีเรียบนก้อนเชื้อเห็ด เก่าและแนวทางการใช้ประโยชน์

The Study Diversity of Fungi and Bacteria Occurring on Spent Mushroom Compost and Utilization

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2560
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 มกราคม 2558
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 มกราคม 2560
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 1 มกราคม 2558
ประเภททุนวิจัย งบประมาณแผ่นดิน
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญา
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาความหลากหลายของเชื้อราและแบคทีเรียบน ก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้า เห็ดนางรม เห็ดเป๋าฮื้อ เห็ดหูหนู เห็ดหลินจือ เห็ดโคนน้อย และเห็ดแครง ที่ผ่านการเพาะเห็ดมาแล้ว เก็บตัวอย่างก้อนเชื้อเห็ดเก่าจากฟาร์มเห็ดจำนวน 80 ฟาร์มในภาคใต้ ได้แก่ จังหวัดนครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี สงขลา พัทลุง และตรัง แยกเชื้อด้วยวิธี dilution pour plates โดยเชื้อรา (microfungi) ใช้อาหาร GANA (Glucose Ammonium Nitrate Agar) และแบคทีเรียใช้อาหาร NA (Nutrient Agar) เชื้อราและแบคทีเรียที่แยกได้นำมาศึกษาความสามารถในการผลิตเอนไซม์เซลลูเลส บนอาหาร CMC (Carboxymethyl Cellulose Agar) ผลการศึกษาพบเชื้อราทั้งหมด 24 สปีชีส์ แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ anamorphic 23 สปีชีส์ และ basidiomyces 1 สปีชีส์ เชื้อราที่พบบ่อย ได้แก่ จีนัส Trichoderma, Aspergillus และ Penicillium โดยพบเชื้อราบนก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้ามากที่สุด 19 สปีชีส์ (79.17 เปอร์เซ็นต์) รองลงมาคือบนก้อนเชื้อเห็ดนางรม และเห็ดเป๋าฮื้อ พบเชื้อราอย่างละ 16 สปีชีส์ (66.67 เปอร์เซ็นต์) ในขณะที่เห็ดหูหนู เห็ดหลินจือ เห็ดแครง และเห็ดโคนน้อย พบจำนวน 14, 13, 11 และ 9 สปีชีส์ คิดเป็น 58.33, 54.17, 45.83 และ 37.50 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ เชื้อราจำนวน 20 สปีชีส์ (83.33 เปอร์เซ็นต์) มีประสิทธิภาพในการผลิตเอนไซม์เซลลูเลส โดยที่เชื้อรา 2 สปีชีส์ ได้แก่ Aspergillus niger และ Penicillium oxalicum มีประสิทธิภาพในการผลิตเอนไซม์ระดับสูง (+++) สำหรับเชื้อแบคทีเรียที่พบบนก้อนเชื้อเห็ดเก่ามีทั้งหมด 13 สปีชีส์ แบคทีเรียสาย พันธุ์เด่นและพบได้บ่อย ได้แก่ จีนัส Bacillus และ Pseudomonas พบเชื้อแบคทีเรียมากที่สุดบนก้อนเชื้อเห็ดนางฟ้า จำนวน 11 สปีชีส์ (84.61 %) รองลงมาคือบนก้อนเชื้อเห็ดนางรม เห็ดหลินจือ เห็ดหูหนู เห็ดโคนน้อย เห็ดเป๋าฮื้อ และเห็ดแครง พบจำนวน 9, 8, 7, 7, 6 และ 6 สปีชีส์ ตามลำดับ โดยที่เชื้อแบคทีเรียจำนวน 10 สปีชีย์ (76.92 เปอร์เซ็นต์) มีประสิทธิภาพในการผลิตเอนไซม์ เซลลูเลส ในขณะที่มีแบคทีเรียเพียง 3 สปีชีส์ มีประสิทธิภาพระดับสูง (+++) ในการผลิตเอนไซม์เซลลูเลส ได้แก่ Bacillus tequilensis, Bacillus subtilis subsp. inaquosorum และ Bacillus subtilis subsp. subtilis ผลการศึกษาปฏิกิริยาของแบคทีเรียต่อการเจริญของเส้นใยเห็ดโดยวิธีการ dual culture ในห้องปฏิบัติการพบว่า แบคทีเรีย 4 สปีชีส์ ได้แก่ Bacillus tequilensis, Bacillus subtilit subsp. inaquosorum, Bacillus subsp. subtilis และ Pseudomonas aeruginosa สามารถส่งเสริมการเจริญของเส้นใยและการสร้างตุ่มดอกของเห็ดนางฟ้า และเมื่อนำไปใช้ทดสอบการออกดอกของเห็ดนางฟ้าภูฐานในสภาพโรงเรือน โดยการฉีดพ่นบริเวณปากถุง และเก็บผลผลิตในระยะเวลา 4 รุ่น พบว่าการใช้เชื้อ Bacillus tequilensis ส่งผลให้เห็ดมีจำนวนดอก น้ำหนัก และเส้นผ่านศูนย์กลางก้านดอก มีค่าสูงสุด เท่ากับ 24.81 ดอก/ถุง, 245.86 กรัม/ถุง (BE 91.41 เปอร์เซ็นต์) และ 0.91 เซนติเมตร/ดอก ตามลำดับ ในขณะที่การใช้เชื้อ Pseudomonas aeruginosa มีผลให้ความยาวของก้านและความกว้างของดอกเห็ดมีค่าสูงสุดเท่ากับ 7.38 และ 7.87 เซนติเมตร/ดอก ตามลำดับ คำสำคัญ: เชื้อรา เชื้อแบคทีเรีย ก้อนเชื้อเห็ดเก่า การสร้างตุ่มดอก เห็ด
รายละเอียดการนำไปใช้งาน
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

หัวหน้าโครงการ
ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1พรศิลป์ สีเผือกคณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชหัวหน้าโครงการ70
2ผศ. วุฒิชัย สีเผือกคณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย10
3ผศ. ชัยสิทธิ์ ปรีชาคณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย20

บทความวารสาร

ที่ ชื่อบทความ วารสาร/หนังสือ ที่ตีพิมพ์ ระดับบทความ ฐานข้อมูลที่ตีพิมพ์ วันที่ตีพิมพ์
1Isolation and Screening of Cellulolytic Fungi from Spent Mushroom SubstratesInternational Journal of Agricultural TechnologyระดับชาติTCI, ISI1 กรกฎาคม 2560