โครงการวิจัย

การคัดเลือกแบคทีเรียแลกติกที่ผลิตสารแบคเทอริโอซินจากอาหารทะเลหมักพื้นบ้านภาคใต้ที่สามารถยับยั้งการเติบโตของเชื้อก่อโรคทางเดินอาหาร

Screening of bacteriocin producing lactic acid bacteria from southern Thailand traditional fermented seafood products for growth inhibition of foodborne pathogens

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2561
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย โครงการวิจัยและพัฒนา
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2560
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2561
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 2 ตุลาคม 2560
ประเภททุนวิจัย งบประมาณแผ่นดิน
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญา
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ การศึกษาคุณภาพด้านจุลินทรีย์ และเคมี ในผลิตภัณฑ์อาหารหมักจำนวน 80 ตัวอย่าง พบว่ามีค่า pH อยู่ในช่วง 3.64 - 7.89 กรดแลกติก 0 - 3.82% และ ปริมาณ NaCl 11.2 – 47.0 % มีเชื้อจุลินทรีย์ทั้งหมด เชื้อจุลินทรีย์ทั้งหมดที่ทนเกลือ แบคทีเรียแลกติก และแบคทีเรียแลกติกที่ทน เกลือ อยู่ในช่วง <1.0x101– 1.92x107, <1x101– 1.14x108, <1.0x101- 5.5x107และ 1x101-1.04x107 ตามลำดับ งานวิจัยนี้สามารถแยกเชื้อได้ทั้งหมด 484 ไอโซเลต โดยมีเชื้อที่สามารถเติบโต ได้ดีและนำไปทดสอบการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคทางเดินอาหารจำนวน 367 ไอโซเลต โดยเชื้อที่ คัดเลือกไปทดสอบสมบัติต่าง ๆ ของสารยับยั้ง คือ ไอโซเลต PPD90 PSS113 KS173 HSD392 HSD398 และ PPD444 เนื่องจากสามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรียอินดิเคเตอร์ได้หลายสกุล และมีวงใสใน การยับยั้งกว้าง โดยพบว่าส่วนใสที่ได้จากแบคทีเรียที่คัดเลือกยังคงมีกิจกรรมการยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย อินดิเคเตอร์เมื่อเติมเอนไซม์คะตาเลส และกิจกรรมการยับยั้งจะหายไปเมื่อเติมเอนไซม์ย่อยโปรตีน โดยเชื้อแบคทีเรียที่คัดเลือกทุกไอโซเลตสามารถเติบโตและสร้างสารแบคเทอริโอซินได้ดีที่อุณหภูมิ 37 องศาเซลเซียส ที่ระยะเวลาในการบ่ม 24 ชั่วโมงขึ้นไป แต่สารที่ได้จะเสียความสามารถในการยับยั้ง เชื้อแบคทีเรียอินดิเคเตอร์เมื่อใช้ความร้อนอุณหภูมิ 80 องศาเซลเซียส เวลา 30 นาที เป็นต้นไป ยกเว้นเชื้อสายพันธุ์ KS173 ที่สร้างสารแบคเทอริโอซินที่ทนต่อความร้อนได้ถึง 121 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 15 นาที จากการศึกษาสมบัติการเป็นโปรไบโอติกของแบคทีเรียทั้ง 6 สายพันธุ์ พบว่า เชื้อ แบคทีเรียที่มีสมบัติการเป็นโปรไบโอติกดีที่สุด คือ สายพันธุ์ PS113 กล่าวคือ มีการอยู่รอดที่ pH 3 ได้ดีทนต่อน้ำดีและกรดในการทดสอบแบบต่อเนื่องกัน ทนต่อน้ำดี เติบโตในสภาวะที่ไม่มีอากาศได้ดี และทนต่อยาปฏิชีวนะ penicillin และ tetracycline รองลงไปคือเชื้อ PPD90 KS173 และ HSD392 เนื่องจากมีการอยู่รอดในสภาวะที่ทดสอบแตกต่างกันไป จึงทำการคัดเลือกแบคทีเรียแลกติก 4 สายพันธุ์นี้ไปทำการเทียบเคียงถึงสกุล และชนิดของเชื้อต่อไป ส่วนเชื้อ อีก 2 สายพันธุ์ คือ HSD398 และ PPD444 มีสมบัติในการเป็นโปรไบโอติกได้น้อย จึงไม่ได้คัดเลือกไปทำการเทียบเคียง ถึงสกุล และชนิดของเชื้อ โดยพบว่าเชื้อแบคทีเรียแลกติก 4 สายพันธุ์ ที่คัดเลือก เชื้อสายพันธุ์ PPD90 คือ Lactobacillus pentosus เชื้อสายพันธุ์ PS113 คือ Lactobacillus plantarum เชื้อสายพันธุ์ KS173 คือ Lactobacillus plantarum และ เชื้อสายพันธุ์ HSD392 คือ Enterococcus faecium คำสำคัญ : แบคทีเรียแลกติก แบคเทอริโอซิน อาหารทะเลหมักพื้นบ้าน
รายละเอียดการนำไปใช้งาน
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1ผศ.ดร. ศิรินาถ ศรีอ่อนนวลคณะอุตสาหกรรมเกษตร ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชหัวหน้าโครงการ55
2ผศ.ดร. ธณิกานต์ ธรสินธุ์คณะอุตสาหกรรมเกษตร ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย15
3ผศ.ดร. เสาวณีย์ ชัยเพชรคณะอุตสาหกรรมเกษตร ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย15
4ผศ.ดร. น้อมจิตต์ แก้วไทย อันเดรคณะอุตสาหกรรมเกษตร ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย15