โครงการวิจัย
การศึกษาห่วงโซ่อุปทานของผลิตภัณฑ์ใบจากสำหรับมวนบุหรี่ และผลิตภัณฑ์จักสานก้านจากตั้งแต่เกษตรกรถึงผู้บริโภค ตำบลวังวน อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง
Study of Supply Chain of Nipa Palm Leaf for roll a cigarette and Caksankancak Products at Wangwon Sub-district, Kantang District, Trang Province
รายละเอียดโครงการ
| ปีงบประมาณ | 2561 |
| หน่วยงานเจ้าของโครงการ | |
| ลักษณะโครงการ | โครงการใหม่ |
| ประเภทโครงการ | โครงการเดี่ยว |
| ประเภทงานวิจัย | |
| วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 1 มกราคม 2560 |
| วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 1 มกราคม 2561 |
| วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) | 1 มกราคม 2560 |
| ประเภททุนวิจัย | งบประมาณรายได้ |
| สถานะโครงการ | สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว) |
| เลขที่สัญญา | |
| เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา | ไม่ใช่ |
| เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม | ไม่ใช่ |
| บทคัดย่อโครงการ | การศึกษาห่วงโซ่อุปทานของผลิตภัณฑ์ใบจากสำหรับมวนบุหรี่ และผลิตภัณฑ์ จักสานก้านจาก ตั้งแต่เกษตรกรถึงผู้บริโภค ตำบลวังวน อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาห่วงโซ่อุปทานของผลิตภัณฑ์ใบจากสำหรับมวนบุหรี่ ผลิตภัณฑ์จักสานก้านจาก กิจกรรม ปัญหา และอุปสรรคภายในห่วงโซ่อุปทาน โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากผู้นำชุมชน ผู้เกี่ยวข้องหลักในโซ่อุปทาน ทั้ง 5 หมู่บ้าน จำนวน 30 คน ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก จากการศึกษาพบว่าผู้ที่เกี่ยวข้องในห่วงโซ่อุปทานหลักของผลิตภัณฑ์ใบจากสำหรับมวนบุหรี่ ประกอบด้วย 1) เกษตรกร 2) ผู้รับเหมา และ 3) ผู้บริโภคหรือลูกค้า และพบว่ากิจกรรมของเกษตรกร มีเพียงการดูแล และการตัดแต่ง ต้นจาก ส่วนใหญ่เกษตรกรจะขายยอดจากแบบเหมาสวนทุกๆ 3-4 เดือน แต่บางรายทำการแปรรูปเอง เพราะสามารถทำได้ทุกวัน ส่วนกิจกรรมของผู้รับเหมาเริ่มจากการประเมินราคาสวนจาก จ้างแปรรูป และจัดส่ง จากการสำรวจพบปัญหา และอุปสรรค คือปัญหาใบจากที่ลอกแล้วขึ้นรา และปัญหาด้านการขนส่ง ทั้งสองปัญหานี้ควรแก้ไขโดยการสนับสนุนการจัดตั้งกลุ่มแปรรูปและรับซื้อผลิตภัณฑ์ใบจากสำหรับมวนบุหรี่ประจำตำบล เพื่อเป็นหน่วยงานที่สามารถกำหนดราคากลาง ลดความเหลื่อมล้ำด้านราคา ลดปัญหาด้านการขนส่ง และสามารถขอรับการสนับสนุนเทคโนโลยีมาใช้ในการแปรรูป เช่นเครื่องอบแห้งเพื่อลดปัญหาในกระบวนการตาก สำหรับปัญหาปริมาณผลผลิตไม่เพียงพอต่อความต้องการ ซึ่งอาชีพนี้ถือเป็นอาชีพหลักของหลายครัวเรือน ควรมีการส่งเสริมการปลูกจากเพิ่มในพื้นที่รกร้าง หรือนากุ้งร้าง สำหรับการแปรรูปผลิตภัณฑ์จักสานก้านจากในตำบลวังวนมีเพียง 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มจักสานก้านจาก หมู่ที่ 5 และกลุ่มสัมมาชีพบ้านท่าเรือ หมู่ที่ 1 ซึ่งผู้ที่เกี่ยวข้องในโซ่อุปทานของผลิตภัณฑ์จักสานก้านจากประกอบด้วย 1) เกษตรกรผู้ปลูกจาก 2) กลุ่มจักสานก้านจาก (ประธาน และสมาชิก) และ3) ผู้บริโภค หรือลูกค้า จากการสำรวจพบกิจกรรมหลักของกลุ่มจักสานก้านจาก หมู่ที่ 5 จะแบ่งเป็น 1) การหาวัสดุเศษเหลือจากการลอกใบจากให้แก่กลุ่มและสมาชิกของกลุ่ม 2) ติดต่อประสานงานลูกค้า 3) แปรรูปผลิตภัณฑ์ ไว้จำหน่ายที่กลุ่ม และแปรรูปตามการสั่งซื้อของลูกค้า 4) จัดส่งสินค้าให้ลูกค้าผ่านช่องทางที่หลากหลาย เช่น ทางรถไฟ รถตู้ รถทัวร์ เรือ ไปรษณีย์ และเคอร์รี่ เอ็กซ์เพลส เพื่อให้เกิดความสะดวกต่อผู้ส่งและผู้รับ 5) ถ่ายทอดความรู้ และเทคนิคให้แก่ผู้ที่สนใจและคนรุ่นใหม่ ส่วนกลุ่มของหมู่ที่ 1 มีกิจกรรมหลักๆ ของกลุ่มเพียง 1) การหาวัสดุเศษเหลือจากการลอกจากให้แก่กลุ่มและสมาชิกของกลุ่ม 2) ติดต่อประสานงานลูกค้า 3) แปรรูปผลิตภัณฑ์ 2 อย่างคือ ติหมา และเรือเป็นภาชนะใส่อาหารและเครื่องดื่ม 4) จัดส่งสินค้า ปัญหาที่สามารถเสนอแนวทางการแก้ปัญหาได้ คือ การแปรรูปสินค้าไม่ทันต่อความต้องการ เกิดจาก 2 ประเด็น ประเด็นแรกคือ ปริมาณสั่งซื้อแต่ละเดือนมากเกินกำลังการผลิตของกลุ่ม แนวทางการแก้ปัญหาคือ ทางกลุ่มควรเชิญชวนผู้ที่สนใจในการหารายได้เสริมเข้าร่วมกลุ่มเพิ่มขึ้น โดยแสดงให้เห็นรายได้ที่จะได้รับ ประเด็นที่ 2 ผลิตภัณฑ์แห้งไม่ทัน เพราะสภาพอากาศมีความแปรปรวน ฝนตกไม่ตรงตามฤดูกาล ควรมีอุปกรณ์อบแห้งของกลุ่มเพิ่มขึ้น ปัญหาสินค้าที่ได้รับจากสมาชิกคุณภาพแตกต่างกัน แนวทางแก้ไขคือ ประธานกลุ่มควรประชุมสมาชิกกลุ่มเพิ่มขึ้นเพื่อชี้แจงปัญหาที่พบจากสินค้าของกลุ่ม และหาแนวทางการแก้ปัญหาร่วมกัน และปัญหาสินค้าเกิดความเสียหายระหว่างการจัดส่ง ทางกลุ่มควรใส่วัสดุกันกระแทก หรือออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่ป้องกันแรงกระแทกได้ หากมีการนำแนวทางการแก้ปัญหาที่คณะผู้วิจัยเสนอไปปรับใช้ จะสามารถทำให้โซ่อุปทานมีประสิทธิภาพ เพิ่มศักยภาพในการแข่งขัน และนำไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป คำสำคัญ: ห่วงโซ่อุปทาน ผลิตภัณฑ์ใบจาก มวนบุหรี่ |
| รายละเอียดการนำไปใช้งาน | |
| เอกสาร Final Paper(s) |
|
ทีมวิจัย
| ที่ | นักวิจัย | หน่วยงาน | ตำแหน่งในทีม | การมีส่วนร่วม (%) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | นศพร ธรรมโชติ | คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรมและเทคโนโลยี ราชมงคลศรีวิชัย สงขลา | หัวหน้าโครงการ | 60 |
| 2 | จารีพร เพชรชิต | คณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช | ผู้ร่วมวิจัย | 20 |
| 3 | สาธิต บัวขาว | คณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช | ผู้ร่วมวิจัย | 20 |