วัฒนธรรมด้านอาหารในประเพณีวันสารทเดือนสิบ สู่การออกแบบผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา

Food culture in the tradition of the tenth month (Sart Day) to the design of souvenir products to promote cultural tourism Songkhla Lake Basin

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2563
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย โครงการประยุกต์
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2562
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2563
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 1 เมษายน 2563
ประเภททุนวิจัย ทุน ววน.
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญา
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ วัฒนธรรมด้านอาหารในประเพณีวันสารทเดือนสิบ สู่การออกแบบผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา งามเพชร อัมพรวัฒนพงศ์1 และพิษณุอนุชาญ2 บทคัดย่อ งานวิจัยเรื่องวัฒนธรรมด้านอาหารในประเพณีวันสารทเดือนสิบ สู่การออกแบบผลิตภัณฑ์ของที่ระลึกเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษารูปแบบ แนวคิด นัยยะ และภูมิปัญญาวัฒนธรรมด้านอาหารในประเพณีสารทเดือนสิบภาคใต้ ในพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา (2) สร้างต้นแบบผลิตภัณฑ์ของที่ระลึกจากรูปแบบ แนวคิด นัยยะ และภูมิปัญญาของวัฒนธรรมด้านอาหารในประเพณีสารทเดือนสิบภาคใต้ (3) ส่งเสริมการท่องเที่ยวตามแผนพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิงสร้างสรรค์ โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลจากการลงพื้นที่ชุมชน กลุ่มนักท่องเที่ยว ด้วยเครื่องมือแบบสอบถามและแบบประเมิน สถิติที่ใช้ในการศึกษา ได้ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน โดยมีกระบวนการด้านการออกแบบ ได้แก่ ขั้นพัฒนาแบบร่าง 2 มิติ ขั้นพัฒนาแบบร่าง 3 มิติ ขั้นการพัฒนาต้นแบบ และต้นแบบผลิตภัณฑ์จริง ผลวิจัยพบว่าอาหารในประเพณีวันสารทเดือนสิบอันเป็นหัวใจหลักและขาดไม่ได้มี 5 ชนิดคือ ขนมลา ขนมเจาะหู ขนมพอง ขนมบ้า และขนมไข่ปลา นอกเหนือจากขนมทั้ง 5 ชนิด ยังมีอาหารประกอบชนิดอื่นๆ ที่นิยมใช้ในงานบุญสารทเดือนสิบ คือ ขนมต้มสามเหลี่ยม ขนมเทียน ขนมฉาวหาย กายาสารท และแกงสมรม ซึ่งอาหารแต่ละชนิดล้วนมีนัยยะและภูมิปัญญาที่แตกต่างกันออกไป จากข้อมูล แนวความคิด และกระบวนการออกแบบอย่างมีส่วนร่วมกับกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ได้ข้อสรุปเป็นผลิตภัณฑ์ 4 ชุด คือ ชุดตุ๊กตาพวงกุญแจกลุ่มบาติกโกเมนทร์ ชุดของใช้ส่วนตัว(กระเป๋า)กลุ่มโหนดทิ้ง ชุดของตกแต่งกลุ่มโหนดทิ้ง และชุดของใช้อุปกรณ์สำนักงานกลุ่มบ้านเห็ดสวนเพชรปลายนา ผลจากการประเมินความพึงพอใจ พบว่าผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก ชุดที่ 1 ตุ๊กตาพวงกุญแจจากผ้าบาติก มีค่าเฉลี่ยมากที่สุดเท่ากับ 4.61 (S.D = 0.48) ชุดที่ 3 ของประดับตกแต่งมีค่าเฉลี่ยมากที่สุดเท่ากับ 4.57 (S.D = 0.45) ชุดที่ 4 ของใช้อุปกรณ์สำนักงาน มีค่าเฉลี่ยมากที่สุดเท่ากับ 4.42 (S.D = 0.64) และชุดที่ 2 ของใช้ส่วนตัว กระเป๋าจากเส้นใยตาลโตนดมีค่าเฉลี่ยมากที่สุดเท่ากับ 4.41 (S.D = 0.72) ตามลำดับ โดยการออกแบบผลิตภัณฑ์ของที่ระลึกดังกล่าวเป็นส่วนหนึ่งในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งพบว่าต้นแบบผลิตภัณฑ์สามารถนำไปสู่การผลิตชิ้นงานสู่การขายได้จริง และภาพรวมผลิตภัณฑ์อยู่ในระดับดี มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.50 (S.D = 0.57) เสนอให้เป็นแนวทางในการต่อยอดและพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ของกลุ่ม ที่ตรงตามความต้องการของนักท่องเที่ยวและตลาดในปัจจุบัน โดยต้องการผลิตภัณฑ์ที่มีความโดดเด่น มีความหลากหลาย ใช้ประโยชน์ได้จริง วัสดุแสดงออกถึงอัตลักษณ์ของงานหัตถกรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น รวมถึงสามารถสื่อสารถึงแนวคิดเรื่องวัฒนธรรมอาหารในประเพณีสารทเดือนสิบได้เป็นอย่างดี คำสำคัญ : ผลิตภัณฑ์ของที่ระลึก, วัฒนธรรมอาหาร, ประเพณีสารทเดือนสิบ
รายละเอียดการนำไปใช้งาน
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1ผศ. งามเพชร อัมพรวัฒนพงศ์คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาหัวหน้าโครงการ50
2พิษณุ อนุชาญคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย50