ภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากพืชวงศ์ขิงของหมอพื้นบ้านในจังหวัดนครศรีธรรมราช

Wisdom of Utilization ofZingberaceae by Folk healers in Nakhon Si Thammarat Province

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2563
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย โครงการพื้นฐาน
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2562
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2563
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 30 มิถุนายน 2563
ประเภททุนวิจัย อื่นๆ
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญากภท. 34 /2563
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ ภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากพืชวงศ์ขิงของหมอพื้นบ้านในจังหวัดนครศรีธรรมราช ศรินทร์รัตน์ จิตจำ1 สิริรัตน์ เลาหประภานนท์1 ธมกร เรืองฤทธิ์2 บทคัดย่อ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมการใช้ประโยชน์จากพืชวงศ์ขิงของหมอพื้นบ้านในจังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 10 ชนิด คือ ขิง ข่า ขมิ้นชัน กระชาย กระวาน กระทือ เร่ว เปราะหอม ไพล และดาหลา เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้แบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูล โดยคัดเลือกหมอพื้นบ้านตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ จำนวน 10 ราย วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาและความถี่ ผลการศึกษาพบว่าหมอพื้นบ้านใช้พืชวงศ์ขิงเป็นส่วนประกอบในตำรับยาหลายตำรับ เช่น ตำรับยาระบบกล้ามเนื้อเส้นเอ็น ตำรับยาโรคสตรี ตำรับยารักษาริดสีดวง เป็นต้น สมุนไพรที่ใช้ประกอบในตำรับยา ได้แก่ ไพล ขมิ้นชัน กระชาย กระวาน ขิง เปราะหอม และกระทือ ตามลำดับ ส่วนใหญ่ปรุงยาด้วยวิธีการต้ม และเป็นที่น่าสนใจที่พบว่าหมอพื้นบ้านยังคงใช้ขิงแห้งเป็นส่วนประกอบในตำรับยาอยู่เช่นในอดีต เพื่อให้ได้ยาที่มีคุณภาพมากที่สุด สำหรับพืชวงศ์ขิงที่หมอพื้นบ้านใช้เป็นสมุนไพรเดี่ยวพบว่ามีการใช้ประโยชน์ครบทั้ง 10 ชนิด และใช้อย่างหลากหลาย ทั้งด้านอาหาร สมุนไพร ไม้ประดับ พืชมงคลและความเชื่อ การย้อมสีต่างๆ โดยจะใช้ส่วนของเหง้ามากที่สุด คำสำคัญ: พืชวงศ์ขิง หมอพื้นบ้าน จังหวัดนครศรีธรรมราช
รายละเอียดการนำไปใช้งาน
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

หัวหน้าโครงการ
ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1ศรินทร์รัตน์ จิตจำคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชหัวหน้าโครงการ80
2ผศ. สิริรัตน์ เลาหประภานนท์คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย20

บทความวารสาร

ที่ ชื่อบทความ วารสาร/หนังสือ ที่ตีพิมพ์ ระดับบทความ ฐานข้อมูลที่ตีพิมพ์ วันที่ตีพิมพ์
1Wisdom of utilizing Zingiberaceae plants by traditional healers in Nakhon Si Thammarat Province, ThailandPLANT SCIENCE TODAYระดับนานาชาติScopus17 มกราคม 2568