การจัดการมาตรฐานตลอดกระบวนการผลิตพริกไทยพันธุ์ปะเหลียนและการพัฒนาผลิตภัณฑ์อัตลักษณ์จังหวัดตรัง

Standards management throughout the Palian pepper process and 2 Trang identity product development

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2564
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย โครงการวิจัยและพัฒนา
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2563
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2564
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 7 มิถุนายน 2564
ประเภททุนวิจัย ทุน บพท.
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญา
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ ตามหลักฐานการบันทึกไว้ว่าเมื่อสมัยรัชกาลที่ 5 เสด็จฯ เมืองตรัง ร.ศ. 109 หลวงภิรมย์สมบัติปลัดจีนกราบทูลว่า มาอยู่เมืองตรัง 50 ปีเศษแล้ว แต่ก่อนมีสวนพริกไทยน้อย ตัวมาคิดทำการใหญ่โตขึ้นจึงได้มีภาษีสวน สวนของตัวเองพริกไทยออกปีหนึ่ง 300 หาบเศษ และจีนปานเจ้าภาษีกราบทูลว่า พริกไทยเมืองนี้ถ้ามากอยู่ใน 18,000 หาบ อย่างน้อยอยู่ใน 7,000 หาบ จึงเห็นได้ว่าพริกไทยตรังอยู่คู่กับวิถีของชาวจังหวัดตรังมาอย่างยาวนาน ต่อมาเมื่อราคาพริกไทยตกต่ำประกอบกับจังหวัดตรังมีพืชเศรษฐกิจชนิดใหม่ที่ให้ผลผลิตและราคาสูงกว่าคือยางพารา ทำให้สวนพริกไทยเกือบจะหมดไปในที่สุด แม้ภายหลังทางการจะพยายามส่งเสริมการปลูกพริกไทยขึ้นอีกก็ยังได้รับความนิยมน้อย จนกระทั่งเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมาเกิดปัญหาราคายางพาราคาตกต่ำอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันทำให้กลุ่มเกษตรกรในจังหวัดตรังหลายกลุ่มหันมาปลูกพริกไทยสายพันธุ์ปะเหลียนกันมากขึ้นด้วยความโดดเด่นของพริกไทยตรังที่มีความหอมพิเศษและเผ็ดร้อนแต่กลมกล่อมแตกต่างจากพันธุ์อื่นๆ ที่ปลูกในประเทศไทย ด้วยคุณค่าความเป็นยาจากการบอกสืบต่อกันมาในการใช้พริกไทยตรังสายพันธุ์ปะเหลียนเพื่อเข้ายา จากพื้นที่ดั้งเดิมในป่ามีอายุมากกว่า 150 ปีแถบพื้นที่อำเภอปะเหลียนตามคำบอกเล่าของผู้สูงอายุที่ยังคงมีชีวิตอยู่ จึงนับได้ว่าพริกไทยตรังพันธุ์ปะเหลียนอยู่คู่วิถีชีวิตชาวเมืองตรังมาเป็นเวลานานทั้งในการใช้เป็นอาหารและใช้เป็นยา ในปัจจุบันยังคงปรากฏต้นพริกไทยที่เจริญเติบโตอยู่บริเวณป่าบนพื้นที่เขายาวมาจนถึงพื้นราบที่เป็นชายฝั่งและลุ่มน้ำในเขตอำเภอปะเหลียน พื้นที่ภูเขาอำเภอวังวิเศษและพื้นที่ราบในเขตอำเภอนาโยงจนถึงแนวเทือกเขาบรรทัด แม้ว่าจะมีการส่งเสริมการปลูกพริกไทยตรังภายในจังหวัดตรังมาอย่างต่อเนื่องแต่พบว่าเกษตรกรกลุ่มต้นน้ำยังคงมีปัญหาในการจัดการคุณภาพ การวางมาตรฐานเรื่องเกรด การพิสูจน์คุณภาพทางวิทยาศาสตร์ การจัดการผลผลิตที่สัมพันธ์กับราคา การกดราคาจากพ่อค้าคนกลาง ทำให้ราคาซื้อขายในแต่ละพื้นที่ไม่มีเกณฑ์มาตรฐานในการตัดสินใจเรื่องราคา ดังนั้นด้วยการจัดการของสหกรณ์การเกษตรในส่วนกลางน้ำจึงเป็นการประกันผลผลิตและสร้างความเชื่อมั่นให้กับกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกพริกไทยได้เป็นอย่างดี แต่ทั้งนี้สหกรณ์เองจำเป็นต้องสร้างระบบมาตรฐานในกระบวนการที่รับผิดขอบด้านการจัดการผลผลิตโดยการจัดการมาตรฐานทั้งด้านคน สถานที่และผลิตภัณฑ์ ก่อนจะส่งต่อผลผลิตและผลิตภัณฑ์ที่ปลอดภัยไปยังผู้ที่เกี่ยวข้องในห่วงโซ่ รวมไปถึงผู้รวบรวมขั้นต้นเช่นเดียวกัน นอกจากนี้การวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ถือเป็นช่องทางสำคัญในการเพิ่มมูลค่าสินค้าของผลผลิตและผลิตภัณฑ์พริกไทยตรังที่จะช่วยสนับสนุนได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะจังหวัดตรังมีจุดเด่นด้านอาหารที่เป็นอัตลักษณ์เฉพาะของจังหวัดและมีการใช้พริกไทยเป็นส่วนผสมสำคัญในการประกอบอาหาร เป็นการเชื่อมโยงผลผลิตไปสู่ธุรกิจอาหารภายในจังหวัดตรังและสร้างคุณค่าของจังหวัดได้อย่างน่าสนใจ โดยทั้งระบบของการดำเนินโครงการเพื่อให้เกิดการพึ่งพาของผู้ที่เกี่ยวข้องในห่วงโซ่ การเพิ่มมูลค่าสินค้า การสร้างงาน การสร้างรายได้ การสร้างคุณค่าของเมืองตรังด้วยวัตถุดิบพื้นถิ่นและการสร้างคุณค่าตลอดเส้นทางสายพริกไทยพันธุ์ปะเหลียนให้มีคุณค่าด้วยคุณภาพเพื่อส่งต่อให้กับคนรุ่นต่อไปอย่างยั่งยืน
รายละเอียดการนำไปใช้งาน
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1ผศ.ดร. เสาวณีย์ ชัยเพชรคณะอุตสาหกรรมเกษตร ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชหัวหน้าโครงการ47
2เดชศักดิ์ วิจิตต์พันธ์คณะศิลปศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย8
3ผศ.ดร. ศิรินาถ ศรีอ่อนนวลคณะอุตสาหกรรมเกษตร ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย8
4สินีนาฎ ขวดแก้วคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย15
5ผศ.ดร. กฤตยา หนูสายคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย15
6จิราภรณ์ ตันติพงศ์อาภาคณะศิลปศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย7