โครงการวิจัย

การส่งเสริมอาชีพการเลี้ยงและแปรรูปปูม้าเพื่อชุมชนชนชายฝั่งจังหวัดตรัง

The Ocupation Extension of Blue Swimming Crab (Portunus pelagicus Linnaeus, 1758) Culture and Product Processing for Coastal Community at Trang Province

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2563
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการชุด
ประเภทงานวิจัย โครงการวิจัยและพัฒนา
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2562
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2563
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 1 กันยายน 2563
ประเภททุนวิจัย อื่นๆ
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญา03/2563
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ ปัจจุบันอุตสาหกรรมการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำมีการพัฒนาก้าวหน้ายิ่งขึ้น ปัจจัยสําคัญที่เกี่ยวข้องกับการเพาะเลี้ยงมีหลายประการ อาหารเป็นปัจจัยสําคัญที่สุดประการหนึ่งในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำในระยะวัยอ่อน การอนุบาลลูกปูม้าวัยอ่อนจะเริ่มจากระยะซูเอี้ยซึ่งเป็นตัวอ่อนระยะแรกหลังจากฟักออกจากไข่ ระยะซูเอี้ยมีอยู่ 4 ระยะย่อย คือ ซูเอี้ย 1 ถึง 4 ลูกปูระยะนี้จะกินแพลงก์ตอนพืช และจะใช้เวลาประมาณ 8-12 วันในการพัฒนาเข้าสู่ระยะต่อไป คือ ระยะเมกาโลปา โดยระยะนี้ลูกปูจะกินแพลงก์ตอนสัตว์เป็นหลักและจะใช้เวลาประมาณ 4-5 วัน ก็จะพัฒนาเข้าสู่ระยะที่ลูกปูมีลักษณะคล้ายตัวเต็มวัย (Arshad et al. ,2006) ดังนั้น การอนุบาลลูกปูม้าให้มีประสิทธิภาพ มีอัตรารอดตายสูง และได้ลูกปูที่แข็งแรงนั้น ขึ้นอยู่กับชนิดของแพลงก์ตอนพืชที่ใช้ในการอนุบาลลูกปูวัยอ่อน แพลงก์ตอนพืชจัดว่าเป็นอาหารทีสำคัญต่อการอนุบาลลูกสัตว์น้ำกลุ่มกุ้ง และปูม้า ซึ่งแพลงก์ตอนพืชที่นิยมเลี้ยงเพื่อใช้เป็นอาหารสัตว์น้ำวัยอ่อนมีอยู่ด้วยกันหลายชนิด แต่ชนิดที่มีบทบาทสำคัญ ในการอนุบาลลูกสัตว์น้ำกลุ่มนี้ ได้แก่ คลอเรลล่า คีโตเซอรอส เตตร้าเซลมิส และไอโซไครซิส เป็นต้น เนื่องจากหาหัวเชื้อได้สะดวก และเมื่อเจริญเติบเต็มที่แล้วจะยังคงอยู่ได้อีกระยะหนึ่ง โดยไม่ตาย หรือตกตะกอนทันทีเหมือนกับแพลงก์ตอนพืชชนิดอื่น (ธิดา, 2543) นอกจากนี้แพลงก์ตอนพืชประกอบไปด้วยกรดไขมันชนิดที่ไม่อิ่มตัวสูง (PUFA) ซึ่งมีความจำเป็นต่อการเจริญเติบโต และพัฒนาการของลูกสัตว์น้ำวัยอ่อน (Brown et al. 1997; Natrah et al. 2007) ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงทำการทดลองใช้แพลงก์ตอนพืชทะเลในการอนุบาลลูกปูม้าวัยอ่อนโดยศึกษาอัตราการรอดตาย และการพัฒนาการของลูกปูระยะซูเอี้ย 1 ถึง 4 ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาการเพาะเลี้ยงปูม้า และเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่จะเพิ่มรายได้ให้สําหรับเกษตรกรชุมชนบ้านปากคลอง อ.สิเกา จ.ตรัง การศึกษาการเลี้ยงปูม้าในกล่องแบบคอนโดเพื่อส่งเสริมอาชีพให้ชุมชนชายฝั่งจังหวัดตรัง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตราการเจริญเติบโตและอัตราการรอดตายของปูม้าที่เลี้ยงในกล่องแบบคอนโด ถ่ายทอดองค์ความรู้การเลี้ยงปูม้าในกล่องแบบคอนโด และเพื่อส่งเสริมอาชีพให้ชุมชนชายฝั่งจังหวัดตรัง โดยนำลูกปูม้าวัยอ่อน อายุ 30-40 วัน นำมาเลี้ยงในกล่องแบบคอนโดที่รองพื้นด้วยทราย วางแผนการทดลองแบบสุ่มตลอด (Completely Randomized Design: CRD) แบ่งการทดลองเป็น 3 ชุดการทดลอง (ให้กินเนื้อปลาสด ให้กินอาหารเม็ดสำเร็จรูป และให้กินเนื้อปลาสด + อาหารเม็ดสำเร็จรูป) แต่ละชุดการทดลองมีจำนวน 3 ซ้ำๆ ละ 12 กล่อง เลี้ยงเป็นระยะเวลา 60 วัน ให้กินอาหารจนอิ่ม วันละ 1 ครั้ง เวลา 17.00 น. ดูดตะกอนเปลี่ยนถ่ายน้ำทุก 7 วัน ครั้งละ 50 เปอร์เซ็นต์ และตรวจวัดคุณภาพน้ำ วัดความกว้าง ความยาวของกระดอง และชั่งน้ำหนักตัว จำนวน 4 ครั้ง นำข้อมูลที่ได้ไปศึกษาการเจริญเติบโตและอัตราการรอดตาย และนำองค์ความรู้ที่ได้จากการเลี้ยงไปถ่ายให้ชุมชนได้ เป็นแนวทางในการเลี้ยงในครัวเรือนเพื่อการบริโภคหรือเป็นอาชีพเสริมให้ชุมชนชายฝั่งจังหวัดตรัง หรือนำไปต่อยอดเพื่อเลี้ยงเชิงพาณิชย์ได้ การศึกษาการพัฒนาผลิตภัณฑ์ปูม้ากรอบคั่วกลิ้งบรรจุในภาชนะบรรจุปิดสนิทพร้อมบริโภค โดยการใช้เนื้อปูม้า ซึ่งเป็นส่วนที่เหลือจากการแปรรูปเนื้อปูม้าแกะ นำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์พร้อมบริโภคที่สามารถเก็บรักษาได้นาน โดยทำการศึกษากรรมวิธีการผลิต บรรจุภัณฑ์ อายุการเก็บรักษา และต้นทุนการผลิต การศึกษาในครั้งนี้เป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์ให้กับชุมชนโดยมีเป้าหมายในการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ พร้อมทั้งนำผลสำเร็จของงานวิจัยไปถ่ายทอดให้กับชุมชนบ้านปากคลอง อ.สิเกา จ.ตรัง เพื่อให้เป็นผลิตภัณฑ์ที่พร้อมจำหน่ายในเชิงพาณิชย์ ทั้งนี้เพื่อเป็นการนำวัตถุดิบท้องถิ่นภายในชุมชนมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ทางเลือกให้กับชุมชน นอกเหนือจากการจำหน่ายสดและการแปรรูปเบื้องต้นเช่นการต้ม และแกะเปลือก อีกทั้งยังเป็นทางเลือกให้กับผู้บริโภคโดยเป็นผลิตภัณฑ์พร้อมบริโภคที่สามารถเก็บรักษาได้นานในอุณหภูมิปกติ โดยการวิจัยดังกล่าวเป็นการแก้ปัญหาด้านการเพิ่มมูลค่าวัตถุดิบท้องถิ่นภายในชุมชน และสามารถสร้างความหลากหลายของผลิตภัณฑ์ในชุมชน จึงสามารถช่วยขยายตลาดและกลุ่มผู้บริโภคให้กว้างขึ้นได้อีกด้วย และสามารถนำไปจำหน่ายในในตลาดที่หลากหลายมากขึ้น ทั้งการจำหน่ายเป็นของฝากจากชุมชน ร้านค้า ห้างสรรพสินค้าต่างๆ และการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่สะดวกต่อการขนส่ง จะทำให้ผลิตภัณฑ์สามารถส่งถึงลูกค้าได้อย่างปลอดภัย ไม่มีความเสียหายเกิดขึ้น ผลจากการวิจัยสามารถตอบโจทย์ความต้องการของชุมชนที่ต้องการเพิ่มมูลค่าวัตถุดิบท้องถิ่น ขยายช่องทางการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ให้มีการขยายตัวได้กว้างขวางยิ่งขึ้น
รายละเอียดการนำไปใช้งาน - การเพาะเลี้ยงแพลงก์ตอนต้นแบบจำนวน 1 รูปแบบ - การเลี้ยงปูม้าจำนวน 1 รูปแบบ - ปูม้ากรอบคั่วกลิ้งจำนวน 1 รูปแบบ
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

หัวหน้าโครงการ
ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1ผศ.ดร. ทัศนภา ว่องสนั่นศิลป์คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังหัวหน้าโครงการ50
2ผศ.ดร. นัฏฐา คเชนทร์ภักดีคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย25
3ผศ.ดร. วิกิจ ผินรับคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย25