โครงการวิจัย

การจัดการและส่งเสริมธนาคารปูม้าแบบมีส่วนร่วมเพื่อสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีของชุมชน ในจังหวัดตรังและกระบี่ ระยะที่ 2

Participatory Management and Extension on Crab Bank for Quality of Life Improvement of Community in Trang and Krabi Province Phase 2

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2563
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย โครงการประยุกต์
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2562
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2563
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 7 เมษายน 2563
ประเภททุนวิจัย ทุน วช.
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญา
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ บทคัดย่อ การท าการประมงและการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรปูม้าเกินระดับที่มีการทดแทนได้ทันตามธรรมชาติ ท าให้ทรัพยากรปูม้ามีสภาพเสื่อมโทรมและมีจ านวนลดน้อยลง การจัดท าโครงการ “การจัดการและส่งเสริมธนาคาร ปูม้าแบบมีส่วนร่วมเพื่อสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีของชุมชนในจังหวัดตรังและกระบี่ ระยะที่ 2” ภายใต้โครงการขยายผล ธนาคารปูม้าเพื่อ “คืนปูม้าสู่ทะเลไทย”โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้และขยายผลการจัดตั้งธนาคารปูม้า ชุมชนพื้นที่ใหม่ ระยะที่ 2 สนับสนุนการด าเนินงานของธนาคารปูม้าชุมชนพื้นที่เดิม ระยะที่ 1 และธนาคารปูม้าตาม แนวทาง BCG modelต้นแบบเกาะสุกร จังหวัดตรัง ระยะเวลาด าเนินการ เดือนมีนาคม 2563 ถึง เดือนมกราคม 2564 ผลการด าเนินงานบรรลุตามวัตถุประสงค์ โดยขยายผลจัดตั้งธนาคารปูม้าชุมชนพื้นที่ใหม่ ระยะที่ 2 จ านวน 35ธนาคาร 8 อ าเภอ สนับสนุนการด าเนินงานของธนาคารปูม้าชุมชนพื้นที่เดิม ระยะที่ 1 จ านวน 32ธนาคารยกระดับธนาคารปู ม้าชุมชนให้เป็นศูนย์เรียนรู้ จ านวน 7 แห่ง ศึกษาดูงานธนาคารปูม้า/ศูนย์เรียนรู้ที่มีการบริหารจัดการที่ดี จัดสร้าง โรงอนุบาลปูม้าชุมชนต้นแบบ จ านวน 2 โรง ถ่ายทอดองค์ความรู้การอนุบาลลูกปูม้าระยะ Young crab ให้กับตัวแทน ธนาคารปูม้า การประเมินสภาวะผลจับต่อหน่วยลงแรงประมง (CPUE) พบว่า ชาวประมงพื้นบ้านท าการจับปูม้าด้วย อวนจมปูม้าในช่วงเดือนมิถุนายน มีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 0.16 กิโลกรัมต่อความยาวอวน 100 เมตรต่อวัน เดือนกันยายน มีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 0.22 กิโลกรัมต่อความยาวอวน 100 เมตรต่อวัน และช่วงเดือนธันวาคม มีค่าเฉลี่ยอยู่ที่ หรือ 0.36 กิโลกรัมต่อความยาวอวน 100 เมตรต่อวัน ประเมินผลกระทบของการท าธนาคารปูม้าต่อชาวประมงของพื้นที่เกาะสุกร จังหวัดตรัง ด้วยแบบสอบถามออนไลน์พบว่า หลังการท าธนาคารปูม้าจ านวนปูม้าเพิ่มมากขึ้น ชาวประมงปูม้ามีรายได้ เพิ่มมากขึ้น ใช้ต้นทุนน้อยลงไม่ต้องออกเรือไปท าการประมงปูม้าไกลฝั่ง ท าให้ความเป็นอยู่ของครอบครัวดีขึ้น ถ่ายทอด องค์ความรู้การท าปุ๋ยชุมชนส่วนผสมจากเปลือกปูม้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ถ่ายทอดองค์ความรู้การท า ผลิตภัณฑ์ที่แปรรูปจากปูม้า (ฮ่อยจ๊อปูม้าและลูกชิ้นปูม้า)สร้างรายได้มาสู่ชุมชน จ านวน 3 กลุ่ม ยอดผลิตและ จ าหน่ายเฉลี่ย 100 กิโลกรัมต่อเดือน คิดเป็นมูลค่า 80,000 บาท สร้างเครื่องแยกไข่จากแม่ปูม้าต้นแบบ สร้างชุด ควบคุมการปล่อยลูกปูม้าอัจฉริยะ ส่งเสริมให้มีการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยเชื่อมโยงกับธนาคารปูม้าเพื่อสร้างรายได้ ให้กับชุมชน เก็บข้อมูลจ านวนแม่ปูม้าที่เข้าสู่ธนาคารปูม้าชุมชนพื้นที่ใหม่ ระยะที่ 2 พ.ค. 63-ม.ค. 64แม่ปูที่เข้าสู่ ธนาคาร 15,200 ตัว จ านวนที่ปล่อย 3,800ครั้ง เฉลี่ย 48ตัว/ธนาคาร/เดือน จ านวนลูกปูม้า 7,600,000,000ตัว จ านวนปูที่คาดจะรอดตาย7,600,000ตัว มูลค่า 152,000,000 บาท พื้นที่เดิม ระยะที่ 1เม.ย. 63-ม.ค. 64จ านวนแม่ ปูที่เข้าสู่ธนาคาร 32,485 ตัว จ านวนที่ปล่อย 7,219 ครั้ง เฉลี่ย 102 ตัว/ธนาคาร/เดือน จ านวนลูกปูม้า 16,242,500,000ตัว จ านวนปูที่คาดจะรอดตาย16,242,500ตัว มูลค่า 324,850,000 บาท (พื้นที่เดิม ระยะที่ 1 ตั้งแต่ ก.ย. 61–ม.ค. 64 รวม 67,814ตัว) และรวมทั้ง 2ระยะ ตั้งแต่ ก.ย. 61–ม.ค. 64 จ านวนแม่ปูที่เข้าสู่ธนาคาร 83,014 ตัว จ านวนที่ปล่อย 18,085ครั้ง จ านวนลูกปูม้า 41,507,000,000 ตัว จ านวนปูที่คาดจะรอดตาย 41,507,000ตัว มูลค่า 830,140,000 บาท จัดกิจกรรม CSR ปล่อยลูกปูม้า จ านวน 67ครั้ง สร้างจิตส านึกในการท า ธนาคารปูม้าและปลูกหญ้าทะเลให้กับเยาวชน จัดกิจกรรมวันกินปูม้าตรัง เสวนาและน าเสนอผลการด าเนินงานระดับ จังหวัด จัดนิทรรศการปูม้า จัดท าสื่อประชาสัมพันธ์สื่อวีดีทัศน์ เว็บไซด์และเผยแพร่ผลการด าเนินงานของโครงการ ค าส าคัญ : ปูม้า ทรัพยากร ชุมชนชายฝั่งอนุรักษ์ยั่งยื
รายละเอียดการนำไปใช้งาน
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

หัวหน้าโครงการ
ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1ผศ.ดร. วิกิจ ผินรับคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังหัวหน้าโครงการ40
2สุชาติ แดงหนองหินคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย15
3ผศ.ดร. ทัศนภา ว่องสนั่นศิลป์คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย15
4ผศ. วัฒนา วัฒนกุลคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย15
5ผศ. มาโนช ขำเจริญคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย15