โครงการวิจัย
การสรรค์สร้างสภาพแวดล้อมเพื่อเพิ่มศักยภาพและเชื่อมโยงพื้นที่เพื่อรองรับการท่องเที่ยวเชิงเกษตรแนวใหม่: โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถใน รัชกาลที่ 9 อำเภอคลองหอยโข่ง จังหวัดสงขลา
Environmental design to increase the potential and connecting area for Agro Tourism: Model farm project along Her Majesty Queen Sirikit of King Rama IX Khlong Hoi Khong, Songkhla
รายละเอียดโครงการ
| ปีงบประมาณ | 2565 |
| หน่วยงานเจ้าของโครงการ | |
| ลักษณะโครงการ | โครงการใหม่ |
| ประเภทโครงการ | โครงการเดี่ยว |
| ประเภทงานวิจัย | โครงการวิจัยและพัฒนา |
| วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 1 ตุลาคม 2564 |
| วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 30 กันยายน 2565 |
| วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) | 9 พฤศจิกายน 2564 |
| ประเภททุนวิจัย | ทุน ววน. |
| สถานะโครงการ | สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว) |
| เลขที่สัญญา | |
| เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา | ไม่ใช่ |
| เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม | ไม่ใช่ |
| บทคัดย่อโครงการ | การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ออกแบบผังการเรียนรู้ และเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงเกษตร 2) เสนอแนะแนวทางการออกแบบ (Design Guideline) และแนวทางการพัฒนาและปรับปรุงลักษณะทางกายภาพฟาร์มตัวอย่างในพระราชดำริอย่างสร้างสรรค์ (Build Environment) 3) การสร้างสรรค์สัญลักษณ์ใหม่ของการท่องเที่ยวเชิงเกษตร (New Agro Tourism Icon) แต่ละพื้นที่ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม 4) ทดสอบกิจกรรม และการเชื่อมโยงการท่องเที่ยวโครงการฟาร์มตัวอย่าง โดยนำกรอบแนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน และกรอบแนวคิดสถาปัตยกรรมอย่างยั่งยืนเพื่อสามารถดำรงไว้ซึ่งทรัพยากรการท่องเที่ยวให้มีความดึงดูดใจอย่างไม่เสื่อมคลาย โดยชุมชนท้องถิ่นมีส่วนรวมได้รับผลประโยชน์ตอบแทนอย่างเหมาะสม โดยมีนักท่องเที่ยวเข้ามาเยี่ยมเยือนสม่ำเสมออย่างพอเพียง และมีผลกระทบทางลบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยที่สุด ดังนั้นการพัฒนาและปรับปรุงลักษณะทางกายภาพฟาร์มตัวอย่างเพื่อรองรับการท่องเที่ยวให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรแนวใหม่ ได้พัฒนาเส้นทางการเชื่อมโยงพื้นที่ในการทำกิจกรรมและการเรียนรู้ในฟาร์มตัวอย่าง การออกแบบผังการเรียนรู้ ผังพื้นที่ภายในฟาร์มตัวอย่างฯ พื้นที่ประกอบด้วยการวางผังรวม การคาดการณ์การใช้ประโยชน์ การจัดระเบียบสภาพแวดล้อม หอชมทิวทัศน์ สนามเด็กเล่น ป้ายสื่อความหมายและเรียนรู้ ป้ายสัญลักษณ์ต่าง ๆ ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ พื้นที่กิจกรรม จุดพักผ่อน ระบบขนส่งภายในโครงการ และโครงข่ายเส้นทางการสัญจรภายในโครงการ รวมถึงการพัฒนาจุดเรียนรู้เพื่อเกิดการเชื่อมโยงและพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืน นอกจากนี้ยังพบว่าปัจจัยแห่งความสำเร็จของโครงการนี้คือกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อการพัฒนาของพื้นที่อย่างครอบคลุมในทุกมิติ เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม การพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อเท่าทันต่อการพัฒนากับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงในยุคปัจจุบัน Model farm project along Her Majesty Queen Sirikit of King Rama IX has the objective to serve as a food source, learning center, agro tourism and employment of the farmer in the area. 4th Development division is responsible in this project such as model farm and forest plantation, which it covers an area as 798-2-77.8 rai. The objectives of this research have to investigate a design guideline, improvement an imagining, interpretation, identities and build environment. This research focused on the context and the participation process from all sectors. The important benefits of this research had increased the potential of this area and to improve economics, quality of life, agricultural learning center, and sustainable agricultural learning. It is found that the outstanding potential and identity of the area is the completion of agricultural areas and food sources such as rice plots, herbs, fishery, vegetable gardens, fruits, pets, gardens and nautilus.This research found that the development guidelines for tourism and area development should be included the preparation of parking spaces, toilets, signifying and learning signs, information technology systems, learning activities areas, rest areas, transportation systems within the project and the traffic routes. Moreover, it should be including the development of learning areas for connections and sustainable developments. In addition, it is found that the success factor of this project is the readiness in all dimensions in order to raise valuable agricultural knowledge together with the development of the area which consists of 1) the quality of human resources which leading to comprehensive development in all dimensions, economics, society, environment 2) The fertile agricultural area which supports the development for sustainable agricultural learning sources 3) Good management 4) The uniqueness and identity of the prominent area continuous development to keep up with development and the changing situation in the current situation. |
| รายละเอียดการนำไปใช้งาน | งานวิจัยนี้เป็นการพัฒนาเพื่อออกแบบผังการเรียนรู้ และเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงเกษตรในโครงการฟาร์มตัวอย่างด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม เสนอแนะแนวทางการออกแบบ (Design Guideline) และแนวทางการพัฒนาและปรับปรุงลักษณะทางกายภาพฟาร์มตัวอย่างในพระราชดำริอย่างสร้างสรรค์ (Build Environment) และสร้างสัญลักษณ์ใหม่ของการท่องเที่ยวเชิงเกษตร (New Agro Tourism Icon) แต่ละพื้นที่ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม เชื่อมโยงการท่องเที่ยวโครงการฟาร์มตัวอย่าง โดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนและพล.พัฒนา 4 1. ด้านการออกแบบผังการเรียนรู้ และเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงเกษตรในโครงการฟาร์มตัวอย่างด้วยกระบวนการมีส่วนร่วม เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลจากพฤติกรรมและความต้องการของชุมชนและนักท่องเที่ยว ส่วนใหญ่จะเป็นนักเรียนที่เดินทางมาทัศนศึกษากับทางโรงเรียน และรองลงมาจะเป็นนักท่องเที่ยวที่อยู่ในจังหวัดสงขลา จะใช้เวลาอยู่ภายในฟาร์มฯ ประมาณ 2 – 3 ชั่วโมง เพื่อเดินทางไปชมในแต่ละพื้นที่ ซึ่งนำไปสู่การวิเคราะห์จากพื้นที่การให้บริการที่กำหนดเงื่อนไขด้วยระยะทาง (เมตร) ซึ่งเป็นการวิเคราะห์ขอบเขตพื้นที่ที่สามารถเดินทางไปถึงบริเวณต่าง ๆ จากตำแหน่งจุดศูนย์กลางตามเงื่อนไขที่กำหนด โดยการกำหนดเงื่อนไขด้วยเวลา (นาที) เป็นการวิเคราะห์ขอบเขตพื้นที่ที่สามารถเดินทางไปถึงบริเวณต่าง ๆ ด้วยการเดินในอัตราความเร็ว 5 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ซึ่งเป็นความเร็วของการเดินเฉลี่ยของคนทั่วไป การวิเคราะห์เส้นทางที่สั้นที่สุดจากการหาเส้นทางที่คุ้มค่าต่อการเดินทางมากที่สุดภายในเงื่อนไขของระยะเวลาและเงื่อนไขของระยะทาง ซึ่งใช้เส้นทางที่สั้นที่สุดในการเดินทางจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่ง 2. ด้านการเสนอแนะแนวทางการออกแบบ (Design Guideline) และแนวทางการพัฒนาและปรับปรุงลักษณะทางกายภาพฟาร์มตัวอย่างในพระราชดำริอย่างสร้างสรรค์ (Build Environment) ผ่านการบูรณาการองค์ความรู้สู่การพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืน อันประกอบด้วยศาสตร์ด้านสถาปัตยกรรมยั่งยืน การพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืน การสรรค์สร้างสภาพแวดล้อม การออกแบบที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ระบบโครงสร้างพื้นที่ฐานสีเขียว การออกแบบเพื่อคนทั้งมวล กระบวนการมีส่วนร่วม การจัดการเรียนรู้ตลอดชีวิต และการจัดการการท่องเที่ยวอย่างสร้างสรรค์ นอกจากนี้แนวทางการพัฒนาพื้นที่ได้นำแนวคิดจากการระดมความคิดเห็น การสัมภาษณ์ และการสังเกตการณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกภาคส่วน เช่น พล.พัฒนา 4 องค์การบริหารส่วนตำบลคลองหอยโข่ง สถาปนิก วิศวกร ชุมชน และนักท่องเที่ยว ผ่านการวิเคราะห์และพัฒนาบริเวณพื้นที่ในแต่ละพื้นที่สู่การตีความ สื่อความและออกมาสู่สื่อสัญลักษณ์ ทั้งนี้ยังคำนึงการกระบวนการใช้ทรัพยากรในพื้นที่พื้นที่อย่างคุ้มค่า การพิจารณาในด้านเศรษฐศาสตร์ ทรัพยากรหมุนเวียน และการใช้ประโยชน์พื้นที่อย่างคุ้มค่า 3. ด้านการสร้างสรรค์สัญลักษณ์ใหม่ของการท่องเที่ยวเชิงเกษตร (New Agro Tourism Icon) แต่ละพื้นที่ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมโดยคำนึงถึงบริบทของพื้นที่ การดึงอัตลักษณ์ของพื้นที่สู่สัญลักษณ์และภาพจำใหม่สู่การออกแบบตราสัญลักษณ์ และผลิตภัณฑ์ใหม่อันสอดคล้องกับอัตลักษณ์และส่งเสริมมูลค่าทางเศรษฐกิจแก่โครงการและพื้นที่ใกล้เคียง 4. ทดสอบกิจกรรม และการเชื่อมโยงเส้นทางการท่องเที่ยวโครงการฟาร์มตัวอย่าง นำมาสู่การพัฒนาเป็นเส้นทางโครงข่ายการสัญจร ได้แก่การเดิน การปั่นจักรยาน และการใช้รถขนส่งสาธารณะ การเชื่อมโยงสู่พื้นที่ท่องเที่ยวในอำเภอคลองหอยโข่ง ทั้งนี้ผลการดำเนินโครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 9 อำเภอคลองหอยโข่ง จังหวัดสงขลา มีข้อเสนอแนะในภาพรวมซึ่งได้จากการศึกษาทฤษฎีและแนวคิดเกี่ยวกับกับแนวทางการออกแบบแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรอย่างสร้างสรรค์ การออกแบบและการพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืน การวิเคราะห์ศักยภาพพื้นที่ การสำรวจ และการจัดทำผังบริเวณ การวิเคราะห์ข้อมูลลักษณะทางกายภาพ อัตลักษณ์ การใช้ประโยชน์พื้นที่ และทรัพยากร การวิเคราะห์เส้นทางการท่องเที่ยวและเรียนรู้ การระดมความคิดเห็น การสัมภาษณ์ และการสังเกตการณ์ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง วิเคราะห์และพัฒนา การออกแบบและพัฒนาสภาพแวดล้อมอย่างสร้างสรรค์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงเกษตร การทดสอบเส้นทางการท่องเที่ยวในโครงการ และการเสนอแนวทางการพัฒนาในอนาคต โดยสรุปข้อเสนอแนะรายละเอียดดังนี้ 1.การจดทรัพย์สินทางปัญญาจากกระบวนการออกแบบ และสื่อสัญลักษณ์ ถือเป็นประโยชน์ที่เกิดขึ้นในด้านสังคม โดยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย และพลพัฒนาที่ 4 ได้รับความคุ้มครองสิทธิบัตรในการนำการประดิษฐ์ตามสิทธิบัตร โดยงานวิจัยนี้มีผลงานการออกแบบอาคารต่างๆ ภายในโครงการ และพื้นที่สร้างสรรค์ โดยการนำวัสดุธรรมชาติในพื้นที่มาประยุกต์ใช้ให้เข้ากับบริบทและความต้องการของพื้นที่ ทั้งนี้ได้มีการจดสิทธิบัตรหรืออนุสิทธิบัตรสู่การนำทรัพย์สินทางปัญญาไปใช้ประโยชน์จำนวน 17 สิ่งประดิษฐ์ ประกอบด้วย การขอถือสิทธิในแบบ ซุ้มทางเข้าหอยโข่งรักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ ซุ้มทางเดินต้นไม้ไผ่รักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ ซุ้มทางเดินไม้เลื้อยรักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ ซุ้มทางเดินสวนทางตั้งไม้ไผ่ประสานรักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ ซุ้มทางเดินสวนทางตั้งรักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ ซุ้มทางเดินหอยโข่งรักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ พื้นที่เรียนรู้ระบบนิเวศเด็กคลองหอยโข่ง การขอถือสิทธิในแบบ ศาลารักษ์โลกข้าวพื้นถิ่นภาคใต้ การขอถือสิทธิในแบบ สนามเด็กเล่น วิถีประมงคลองหอยโข่งรักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ สนามเรียนรู้ระบบสิ่งเเวดล้อมคลองหอยโข่ง การขอถือสิทธิในแบบ หอการเรียนรู้พันธ์ข้าวภาคใต้ การขอถือสิทธิในแบบ หอคอยการเรียนรู้พันธ์ข้าวภาคใต้ การขอถือสิทธิในแบบ หอคอยต้นไม้รักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ หอคอยเรียนรู้รักษ์ต้นไม้รักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ หอคอยเรียนรู้พันธ์ข้าวพื้นถิ่นภาคใต้ การขอถือสิทธิในแบบ อาคารบูรณาการสายพันธ์ข้าวรักษ์โลก การขอถือสิทธิในแบบ อาคารห้องน้ำภายใต้แนวคิด รักษ์ข้าวภาคใต้ ทั้งนี้การจดสิทธิบัตรดังกล่าวเป็นประโยชน์อย่างยิ่งกับชุมชนป้องกันการทำซ้ำหรือลอกเลียนแบบ สิ่งสำคัญจากงานวิจัยพบว่าหน่วยงานและผู้รับผิดชอบโครงการในพื้นที่เกิดความภาคภูมิใจในการพัฒนาพื้นที่อย่างมีอัตลักษณ์ สู่แนวคิดในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ให้เกิดขึ้น โดยเน้นผลิตภัณฑ์ที่มีอัตลักษณ์สื่อถึงบริบทของพื้นที่ 2.งานวิจัยนี้พบว่าช่องทางการสื่อสาร การเข้าถึงข้อมูล เนื้อหา เรื่องราว การประชาสัมพันธ์ การจัดจำหน่าย (Marketing Channels) มีความสำคัญในทางการส่งเสริมการตลาด ดังจะเห็นได้จากการประชาสัมพันธ์ สื่อสิ่งพิมพ์ที่ได้จากงานวิจัยไปจัดแสดงนิทรรศการ การประชาสัมพันธ์ดังกล่าวช่วยส่งเสริมในเรื่องของการตลาด โดยหากมีการพัฒนาสื่อประชาสัมพันธ์ และช่องทางการเข้าถึงจะส่งเสริมให้โครงการมีนักท่องเที่ยวและผู้เข้ามาเรียนรู้ในโครงการเพิ่มขึ้น การประชาสัมพันธ์ถือเป็นสิ่งสำคัญในด้านการตลาด จึงควรมีการพัฒนาและสร้างโครงการนี้ให้เกิดขึ้น 3. การยกระดับบรรจุภัณฑ์ และมาตรฐานผลิตภัณฑ์ในโครงการถือเป็นสิ่งสำคัญ จากการวิจัยพบว่าหากมีการพัฒนารูปแบบบรรจุภัณฑ์ และสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร เช่น การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ภายใต้แนวคิดการออกแบบที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม การแปรรูปบรรจุภัณฑ์อย่างสร้างสรรค์ จะส่งผลต่อภาพลักษณ์ ความน่าสนใจ และมูลค่าสินค้าที่เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังหนุนเสริมระบบเศรษฐกิจหมุนเวียน และระบบเศรษฐกิจสร้างสรรค์ให้เกิดขึ้นในพื้นที่และชุมชน ส่งผลรายได้ ค่าตอบแทนที่ดี การพัฒนาบรรจุภัณฑ์โดยใช้ทรัพยากรในโครงการถือเป็นการลดค่าใช้จ่ายจึงเป็นประโยชน์สำคัญในการลดต้นทุนการผลิต และการจัดการทรัพยากรในพื้นที่ ดังนั้นการพัฒนาสินค้า การแปรรูปสินค้าด้านการเกษตร การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ ภายใต้อัตลักษณ์พื้นที่จึงเป็นเรื่องควรพัฒนาและวิจัยอย่างเร่งด่วน 4. ความสำคัญอย่างยิ่งในการขับเคลื่อนและการพัฒนานวัตกรรมสู่การใช้ประโยชน์ การตลาด การวิเคราะห์ผู้มีส่วนได้เสีย และผู้เกี่ยวข้องทั้งหมดในโครงการจะส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาชุมชนและพื้นที่อย่างยั่งยืน ทั้งนี้การพัฒนาและการทำงานวิจัยร่วมกับผู้ใช้ประโยชน์จากงานวิจัยอย่างต่อเนื่องถือเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาและส่งเสริมนวัตกรรม นอกจากนี้การเชื่อมโยงเครือข่ายในพื้นทื่ถือเป็นสิ่งสำคัญ เช่น การเชื่อมโยงการท่องเที่ยวชุมชน และภาครัฐ 5. แนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน และสถาปัตยกรรมสีเขียว สามารถขับเคลื่อนและพัฒนาเป็นนโยบายในการพัฒนาสู่โครงการต้นแบบการจัดการสีเขียวอย่างยั่งยืน และถือเป็นต้นแบบแก่โครงการอื่น ๆ ได้อย่างดียิ่ง 6. การบริหารจัดการทรัพยากรมีความสำคัญอย่างยิ่งที่จะต้องพิจารณาบริบทในพื้นที่ การพัฒนานวัตกรรมการออกแบบเชิงพื้นที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการบริการจัดการทรัพยากรจากในพื้นที่โครงการโดยคำนึงถึงวัสดุเหลือใช้อันเปลี่ยนจากสิ่งที่ไม่มีประโยชน์ ไม่มีมูลค่า กลายเป็นทรัพยากรที่มีมูลค่า วัสดุที่นำกลับมาใช้ใหม่ โดยเฉพาะภาคการก่อสร้างที่มีผลต่อเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ฉะนั้นการจัดการทรัพยากรอย่างคุ้มค่าในปัจจุบัน และอนาคตจึงเป็นเรื่องสำคัญเร่งด่วน 7. จากการศึกษาตลาด การบริโภคนวัตกรรมสีเขียว ยังเป็นแนวทางที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาดโลกในยุคปัจจุบันที่ให้ความสำคัญในด้านสิ่งแวดล้อม กระแสการบริโภคนวัตกรรมสีเขียวจึงตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคในยุคปัจจุบัน การศึกษาด้านการตลาดการจึงยังมีความจำเป็นในโครงการนี้หากมีผู้สนใจศึกษาเพิ่มเติมในประเด็นดังกล่าว 8. ประโยชน์ของนวัตกรรมในการสร้างพื้นที่สีเขียว การเกิดพื้นที่เรียนรู้ กระบวนการเรียนรู้จากผู้มาศึกษาดูงาน และนักท่องเที่ยวถือเป็นประโยชน์สำคัญในการลดภาวะโลกร้อนในยุคปัจจุบัน รวมถึงหากมีการวิจัยเพิ่มเติมในอนาคตสำหรับประโยชน์ที่ได้รับจากการพัฒนาพื้นที่ภายใต้แนวคิดสถาปัตยกรรมยั่งยืน เช่น ประโยชน์ภายใน และประโยชน์ภายนอก ข้อมูลที่ได้เชิงประจักษ์จะนำสู่การยอมรับและประยุกต์ใช้แนวคิดนี้อย่างแพร่หลาย อย่างไรก็ตาม ปัจจัยจากสภาพแวดล้อมภายนอกหรือภายในเปลี่ยนแปลงไปในสภาพการณ์ปัจจุบัน การสรรค์สร้างสภาพแวดล้อม การพัฒนาพื้นที่ การจัดการการท่องเที่ยว และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ ควรมีการทบทวนลักษณะทางกายภาพ องค์ความรู้ใหม่ที่เกี่ยวข้อง เช่น โมเดลธุรกิจหรือพัฒนาแผนธุรกิจให้มีความทันสมัยและสามารถนำมาใช้เป็นแนวทางในการบริหารจัดการโครงการให้มีการเติบโตอย่างยั่งยืนต่อไป |
| เอกสาร Final Paper(s) |
|
ทีมวิจัย
หัวหน้าโครงการ
| ที่ | นักวิจัย | หน่วยงาน | ตำแหน่งในทีม | การมีส่วนร่วม (%) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ทัชชญา สังขะกูล | คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลา | หัวหน้าโครงการ | 50 |
| 2 | อัจฉรา รัตนมา | คณะบริหารธุรกิจ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลา | ผู้ร่วมวิจัย | 10 |
| 3 | เรืองรัมภา อินทรักษ์ | คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลา | ผู้ร่วมวิจัย | 30 |
| 4 | นันทชัย ชูศิลป์ | คณะวิศวกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลา | ผู้ร่วมวิจัย | 10 |