โครงการวิจัย
การประยุกต์ใช้ชีวภัณฑ์แบคทีเรีย Bacillus subtilis เพื่อควบคุมเชื้อรา Colletotrichum sp.สาเหตุโรคใบร่วงยางพารา
Application of Formulations of Bacillus subtilis for Control Colletotrichum sp. Fungi Causal agent of Rubber Leaf Fall Disease
รายละเอียดโครงการ
| ปีงบประมาณ | 2565 |
| หน่วยงานเจ้าของโครงการ | |
| ลักษณะโครงการ | โครงการใหม่ |
| ประเภทโครงการ | โครงการเดี่ยว |
| ประเภทงานวิจัย | โครงการประยุกต์ |
| วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 1 ตุลาคม 2564 |
| วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 30 กันยายน 2565 |
| วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) | 1 ตุลาคม 2564 |
| ประเภททุนวิจัย | งบประมาณรายได้ |
| สถานะโครงการ | แล้วเสร็จ(ค้างส่งผลผลิต) |
| เลขที่สัญญา | 003/2565 |
| เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา | ไม่ใช่ |
| เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม | ไม่ใช่ |
| บทคัดย่อโครงการ | การประยุกต์ใช้ชีวภัณฑ์แบคทีเรีย Bacillus subtilis เพื่อใช้ควบคุม เชื้อรา Colletotrichum sp. สาเหตุโรคใบร่วงยางพารา พรศิลป์ สีเผือก1 และ พัชราภรณ์ วาณิชย์ปกรณ์1 บทคัดย่อ โรคใบร่วงชนิดใหม่ยางพารา (new rubber leaf fall disease) เป็นโรคระบาดใหม่ เกิด จากเชื้อราหลายชนิด เป็นโรคที่สำคัญและสร้างความเสียหายรุนแรงต่อยางพารา ส่งผลให้ผลผลิต น้ำยางลดลง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของชีวภัณฑ์แบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus subtilis จำนวน 3 ไอโซเลท ได้แก่ Bacillus RUTs 001, Bacillus RUTs 002 และ Bacillus RUTs 003 ในการควบคุมโรคใบร่วงของยางพาราที่เกิดจากเชื้อรา Colletotrichum spp. เก็บตัวอย่างโรคใบร่วงชนิดใหม่ของยางพาราจากสวนยางพาราพันธุ์ RRIM 600 อายุ 2 ปี ในพื้นที่ อ.ทุ่งใหญ่ จ.นครศรีธรรมราช แยกเชื้อสาเหตุและทดสอบประสิทธิภาพในการยับยั้งการ เจริญของเส้นใยเชื้ อด้วยวิธี dual culture และ poisoned food บนอาหารเลี้ ยงเชื้ อ PDA ใน ระยะเวลา 14 วัน วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ Completely Randomized Design (CRD) 4 กรรมวิธี 4 ซ้ำ ผลการศึกษา พบเชื้อสาเหตุโรคใบร่วงชนิดใหม่ยางพาราทั้งหมด 4 ไอโซเลท แบ่งเป็นเชื้อรา Colletotrichum spp. จำนวน 3 ไอโซเลท และ Neopestalotiopsis spp. จำนวน 1 ไอโซเลท โดยเชื้อรา Colletotrichum NS03 ก่อให้เกิดโรคอย่างรุนแรง เมื่อจำแนกระดับสปีชีส์ ด้วยเทคนิคทางโมเลกุล ITS rDNA พบว่าเป็นเชื้ อรา Colletotrichum siamense เมื่ อทดสอบ ประสิทธิภาพของชีวภัณฑ์ Bacillus RUTs 001, Bacillus RUTs 002 และ Bacillus RUTs 003 ใน การยับยั้งการเจริญของเส้นใยเชื้อ C. siamense ด้วยวิธีการ dual culture และ poisoned food พบว่า Bacillus RUTs 003 มีประสิทธิภาพสูงสุดในการยับยั้งการเจริญของเส้นใย เท่ากับ 75.50 และ 72.20 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ การใช้ชีวภัณฑ์แบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus spp. เพื่อควบคุมการเกิดโรคใบร่วงยางพารา ด้วยวิธี leaf detected โดยใช้เชื้อเดี่ยวและเชื้อผสม วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ 10 กรรมวิธี 4 ซ้ำ เปรียบเทียบกับสารเคมีแมนโคเซป (mancozeb) ชุดควบคุม (control) และชุด ตรวจสอบ (control checked) ผลการศึกษาพบว่า กรรมวิธีการใช้ชีวภัณฑ์ Bacillus RUTs 002 ผสมกับ Bacillus RUTs 003 มีประสิทธิภาพสูงสุด การเกิดโรค เท่ากับ 4.2 เปอร์เซ็นต์ ระดับ ความรุนแรงของโรค เท่ากับ 0.80 รองลงมาคือ การใช้ชีวภัณฑ์ Bacillus RUTs 002 การเกิดโรค เท่ากับ 4.2 เปอร์เซ็นต์ ระดับความรุนแรงของโรค เท่ากับ 1.3 ไม่พบความแตกต่างทางสถิติ (P>0.05) เมื่อเปรียบเทียบกับสารเคมีแมนโคเซป การเกิดโรคเท่ากับ 10.40 เปอร์เซ็นต์ และระดับ ความรุนแรงของโรคเท่ากับ 3.3 คำสำคัญ: โรคใบร่วงชนิดใหม่, ยางพารา, บาซิลลัส, ชีวภัณฑ์ 1สาขาวิทยาศาสตร์การเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย อ.ทุ่งใหญ่ จ. นครศรีธรรมราช Application of Formulations of Bacillus subtilis for Control Colletotrichum sp. Fungi Causal agent of Rubber Leaf Fall Disease Pornsil Seephueak1 and Patcharaporn Vanichpakorn1 Abstract The new leaf fall disease (NLFD) of rubber trees which is a new epidemic reported that caused by various fungi. The new leaf fall is a serious disease and a major problem in Hevea brasiliensis and was reducing the latex quantity. This research aims to assess the effectiveness of three bioproducts derived from Bacillus subtilis strains via Bacillus RUTs 001, Bacillus RUTs 002, and Bacillus RUTs 003 in controlling leaf fall disease in rubber trees, which is caused by Colletotrichum spp. The samples of the new leaf fall disease were collected from two-year-old rubber trees of the RRIM 600 variety, in Thung Yai District, Nakhon Si Thammarat Province. Isolation and efficacy testing for the mycelium inhibition of Colletotrichum spp. were conducted the dual culture and poisoned food technique, comparing Bacillus RUTs 001, Bacillus RUTs 002, Bacillus RUTs 003 and Mancozeb 14-day period. The Completely Randomized Design (CRD) was the statistical method of analysis of variance with four treatments and four replications compared with mancozeb. The identification results of the new leaf fall disease revealed four fungal isolates, including three Colletotrichum spp. and one Neopestalotiopsis spp. The most severe isolate was identified as Colletotrichum NS03, further confirmed as Colletotrichum siamense through ITS rDNA molecular analysis. The efficacy test of Bacillus RUTs 001, Bacillus RUTs 002 and Bacillus RUTs 003 on inhibiting the mycelium growth of C. siamense revealed that Bacillus RUTs 003 was the most effective. It exhibited a mycelium inhibition rate of 75.50% using the dual culture technique and 72.20% using the poisoned food technique, respectively. The utilization of antagonistic bacteria, Bacillus spp., as a bio-product to control leaf fall disease, using leaf detection and both single and mixed bio-products. The Completely Randomized Design was the statistical method of analysis of variance with ten treatments and four replications compared with mancozeb, control and control checked. The results indicated that the use of a bio-product composed of Bacillus RUTs 002 mixed with Bacillus RUTs 003 resulted in a disease occurrence percentage of 4.2%, and a severity level was 1.3. Following, the use of the biological agent Bacillus RUTs 002 resulted in a disease occurrence rate of 4.2% and a disease severity level of 1.3. There was no statistically significant difference (P > 0.05) when compared to the chemical Mancozeb, the disease occurrence rate was 10.40% and the disease severity level was 3.3." Keywords: new leaf fall disease, rubber tree, Bacillus, bio-product 1 Division of Agriculture Science, Faculty of Agriculture, Rajamangala University of Technology Srivijaya, Thung Yai, Nakhon Si Thammarat Province |
| รายละเอียดการนำไปใช้งาน | เกษตรกรนำชีวภัณฑ์ไปขยายหัวเชื้อเพื่อเพิ่มปริมาณ และใช้ป้องกันกำจัดโรคใบร่วงในยางพารา |
| เอกสารประกอบโครงการ |
|
ทีมวิจัย
| ที่ | นักวิจัย | หน่วยงาน | ตำแหน่งในทีม | การมีส่วนร่วม (%) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | พรศิลป์ สีเผือก | คณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช | หัวหน้าโครงการ | 70 |
| 2 | ผศ.ดร. พัชราภรณ์ วาณิชย์ปกรณ์ | คณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช | ผู้ร่วมวิจัย | 30 |