โครงการวิจัย

ประสิทธิภาพสารสกัดจากเสม็ดขาวในการควบคุมเชื้อก่อโรคในการเลี้ยงกุ้งขาว (Litopeneaus vannamei)

-

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2565
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย โครงการวิจัยและพัฒนา
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2564
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2565
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 1 ธันวาคม 2564
ประเภททุนวิจัย ทุน ววน.
สถานะโครงการ แล้วเสร็จ(ค้างส่งผลผลิต)
เลขที่สัญญา2239537
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ ประสิทธิภาพของสารสกัดจากเสม็ดขาวในการควบคุมเชื้อก่อโรค ในการเลี้ยงกุ้งขาว (Litopeneaus vannamei) สุนันทา ข้องสาย 1* ปรีดา ภูมี 2 และชาคริยา ฉลาด 1 บทคัดย่อ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดใบเสม็ดขาวในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อก่อโรคในการเลี้ยงกุ้งขาว และศึกษาความเป็นไปได้ในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สารชีวภัณฑ์ในการป้องกันโรคกุ้งขาว เพื่อพัฒนาการเลี้ยงกุ้งโดยใช้สารธรรมชาติที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โดยทำการสกัดใบเสม็ดขาวด้วยตัวทำละลายเอทานอลและน้ำ ได้สารสกัดหยาบคิดเป็นผลผลิตร้อยละ 15.13 และ 13.03 ตามลำดับ ทดสอบองค์ประกอบทางพฤกษเคมีของสารสกัดเอทานอลพบสารสำคัญในกลุ่มแอนทราควิโนน เทอร์พีนอยด์ ฟลาโวนอยด์ ซาโปนิน แทนนิน แอลคาลอยด์ และคาร์ดิแอกไกลโคไซด์ในส่วนของน้ำตาลดีออกซี ส่วนสารสกัดน้ำไม่พบเทอร์พีนอยด์ สารสกัดหยาบน้ำมีปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมด สารประกอบฟลาโวนอยด์ทั้งหมด และคอนเดนซ์แทนรวมทั้งความสามารถในการออกฤทธิ์ทางชีวภาพ ได้แก่ การยับยั้งอนุมูลอิสระ DPPH และ ABTS และขนาดวงใสของการยับยั้งแบคทีเรีย Vibrio harveyi และ Vibrio parahaemolyticus ดีกว่าสารสกัดเอทานอล แต่มีความสามารถในการต้านเชื้อแบคทีเรียไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ มีค่า MIC และ MBC เท่ากับ 6.25 และ 25 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร สารสกัดเอทานอลและน้ำมีค่าความเป็นพิษ LC50 ที่ 96 ชั่วโมง เท่ากับ 389.09 และ 331.13 ppm ตามลำดับ จากการศึกษาองค์ประกอบทางเคมี พบสารสำคัญกลุ่มฟลาโวนอยด์และอนุพันธ์ของฟลาโวนอยด์เป็นองค์ประกอบในสารสกัดเอทานอล จึงเลือกนำสารสกัดเอทานอลที่มีความเข้มข้น 300 ppm มาศึกษาผลของการเสริมสารสกัดต่อการควบคุมเชื้อ Vibrio parahaemolyticus โดยการให้กิน และการแช่ พบว่ากุ้งขนาด P15 ที่เลี้ยงด้วยการแช่ในน้ำที่มีสารสกัดเอทานอลความเข้มข้น 300 ppm ต่อน้ำ 30 ลิตร ใช้ระยะเวลา 2 สัปดาห์ มีอัตราการรอดตายเมื่อได้รับเชื้อ Vibrio parahaemolyticus มากที่สุด และสารสกัดที่เตรียมได้ยังคงสภาพทางเคมีและความสามารถในการออกฤทธิ์ทางชีวภาพตลอดอายุการเก็บรักษา 8 สัปดาห์ มีประสิทธิภาพไม่แตกต่างกัน สามารถนำผลิตภัณฑ์ไปใช้ในการเลี้ยงกุ้งขาวแวนนาไมได้เพื่อควบคุมเชื้อก่อโรคได้ คำสำคัญ : เสม็ดขาว, กุ้งขาว, เชื้อก่อโรคในกุ้ง ____________________________ 1 สาขาศึกษาทั่วไป คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรัง 2 สาขาเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์ประมง คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรัง
รายละเอียดการนำไปใช้งาน ประสิทธิภาพของสารสกัดจากเสม็ดขาวในการควบคุมเชื้อกอโรค ในการเลี้ยงกุ้งขาว (Litopeneaus vannamei) สุนันทา ข้องสาย1* ชาคริยา ฉลาด1 ปรีดา ภูมี2 และเนตรนภา สุจริต3 บทคัดย่อ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดใบเสม็ดขาวในการยับยั้งการ เจริญเติบโตของเชื้อก่อโรคในการเลี้ยงกุ้งขาว ศึกษาความเป็นไปได้ในการพัฒนาเป็นสารชีวภัณฑ์ใน การป้องกันโรคในการเลี้ยงกุ้งขาวเพื่อพัฒนาการเลี้ยงกุ้งโดยใช้สารธรรมชาติที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โดยทําการสกัดใบเสม็ดขาวดวยตัวทําละลายเอทานอล ระเหยตัวทําละลาย และทําแหงดวยเทคนิค freeze dry นําผงสารสกัดที่ไดมาเตรียมเปนผลิตภัณฑเสริมอาหารที่ระดับความเขมขน 300 ppm พบวาสารสกัดที่ละลายดวยตัวทําละลายผสมระหวางเอทานอลกับน้ําในอัตราสวน 8:2 สามารถ ละลายไดดีที่สุด มีปริมาณสารประกอบฟนอลิกทั้งหมด สารประกอบฟลาโวนอยดทั้งหมด สามารถ ยับยั้งอนุมูลอิสระ DPPH และ ABTS และยับยั้งแบคทีเรีย Vibrio parahaemolyticus ได้ดีที่สุด อย่างมีนัยสําคัญ นํามาเลี้ยงกุ้งโดยผสมกับอาหารสําเร็จรูปในอัตราส่วน 50 มิลลิลิตรต่ออาหาร 1 กิโลกรัม ผลการตรวจติดตามคุณภาพน้ําในระบบเลี้ยงและสุขภาพกุ้งขาวพบว่าคุณภาพน้ําในระบบ เลี้ยงทั้ง 2 ชุดการทดลองอยู่ในเกณฑ์ที่กําหนด สุขภาพกุ้งขาวชุดทดลองที่เลี้ยงด้วยอาหารเสริมสกัดมี ความสมบูรณ์ของตับ มีเม็ดไขมันในตับที่สมบูรณ์ มีปริมาณเม็ดเลือดรวม และค่ากิจกรรมฟันอลออกซิ เดสมากกว่าชุดควบคุมที่ไมได้ให้อาหารเสริมสารสกัด พบปริมาณเชื้อแบคทีเรียกลุ่มโคโลนีสีเขียว และ โคโลนีสีเหลืองน้อยกว่าชุดควบคุม แต่ไม่มีความแตกต่างในการเจริญเติบโต อัตราการรอดตาย และ อัตราการแลกเปลี่ยนเนื้อ แสดงว่าสารสกัดเสม็ดขาวส่งผลต่อการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันของกุ้งขาว สามารถลดการติดเชื้อก่อโรคกลุ่มวิบริโอ และสามารถนํามาพัฒนาเป็นสารเสริมอาหารเพื่อเสริม สุขภาพกุ้งขาวที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมได้ คําสําคัญ : เสม็ดขาว, กุ้งขาว, ภูมิคุ้มกัน, เชื้อก่อโรคในกุ้ง ____________________________ 1 สาขาศึกษาทั่วไป คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรัง 2 สาขาเพาะเลี้ยงสัตว์น้ําและผลิตภัณฑ์ประมง คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรัง 3 ศูนย์วิสาหกิจศึกษา คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรั
เอกสารประกอบโครงการ
  • -

ทีมวิจัย

หัวหน้าโครงการ
ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1ผศ. สุนันทา ข้องสายคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังหัวหน้าโครงการ30
2ผศ.ดร. ปรีดา ภูมีคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย20
3เนตรนภา สุจริตคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย20
4ผศ.ดร. ชาคริยา ฉลาดคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย30