โครงการวิจัย

นวัตกรรมเพิ่มมูลค่าสมุนไพรสู่ผลิตภัณฑ์มูลค่าสูงของชุมชนตำบลควนกรด อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช

Value Added Innovation in Herbs to High Value Community Products at Khuan Krot Subdistrict, Thung Song District, Nakhon Si Thammarat

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2564
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการชุด
ประเภทงานวิจัย โครงการประยุกต์
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2563
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2564
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 16 พฤษภาคม 2564
ประเภททุนวิจัย ทุน บพท.
สถานะโครงการ แล้วเสร็จ(ค้างส่งผลผลิต)
เลขที่สัญญาA13F640042-03
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ โครงการวิจัยนวัตกรรมเพิ่มมูลค่าสมุนไพรสู่ผลิตภัณฑ์มูลค่าสูงของชุมชนตำบลควนกรด อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช มีวัตถุประสงค์ของโครงการ คือ 1) พัฒนากระบวนการผลิตพืชสมุนไพรตามมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) 2) ยกระดับผลิตภัณฑ์ด้วยการแปรรูปพืชสมุนไพรเพื่อเพิ่มมูลค่าไปสู่ผลิตภัณฑ์มูลค่าสูง และ 3) พัฒนากระบวนการจัดการและการสร้างเครือข่ายผลิตภัณฑ์พืชสมุนไพรตลอดห่วงโซ่อุปทาน โดยมีกิจกรรมจำนวน 5 กิจกรรม ประกอบด้วย 1) การประชุมภาคีเครือข่ายผู้ที่เกี่ยวข้อง 2) กระบวนการผลิตตามมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) 3) การยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ 4) ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการทางธุรกิจ และ 5) การสร้างเครือข่ายโซ่อุปทานผลิตภัณฑ์ ผลผลิตสำคัญจากโครงการวิจัย คือ เกิดชุมชนนวัตกรรมในพื้นที่ ซึ่งเป็นนวัตกรรมกระบวนการและนวัตกรรมการผลิตผลิตภัณฑ์มูลค่าสูง โดยมีนวัตกรชาวบ้าน ประกอบด้วยนวัตกรด้านการผลิตพืชสมุนไพรตามมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) และนวัตกรด้านการแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าข่าไปสู่ผลิตภัณฑ์มูลค่าสูง การดำเนินงานของโครงการวิจัยสามารถดำเนินกิจกรรมที่ครอบคลุมทั้ง 5 กิจกรรม ทั้งนี้กิจกรรมที่สำคัญคือกิจกรรมกระบวนการผลิตตามมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี (GAP) โดยมีการจัดกิจกรรมเตรียมความพร้อมการผลิต และการการถอดบทเรียน แลกเปลี่ยนเรียนรู้ต้นแบบที่ดี (Best Practice) ในการปลูกข่า และการคัดเลือกพื้นที่ต้นแบบ (แปลงต้นแบบ) จำนวน 5 แปลง กิจกรรมการยกระดับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ การจัดกิจกรรมเชิงปฏิบัติการการแปรรูปผลิตภัณฑ์เพื่อเป็นแนวทางการยกระดับการพัฒนาผลิตภัณฑ์ คือ น้ำมันนวดเพื่อสุขภาพ สเปรย์ระงับกลิ่น และน้ำมันเหลือง ในขณะเดียวกันกิจกรรมการจัดการทางธุรกิจและการสร้างเครือข่ายโซ่อุปทานผลิตภัณฑ์ คณะผู้วิจัยมีการรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อพัฒนาเป็นแผนธุรกิจและนำมาใช้ในการกำหนดแนวทางในการดำเนินการพัฒนาชุดข้อมูลผลิตภัณฑ์ชุมชน กลไกและกระบวนการที่เกี่ยวข้องในพื้นที่เป้าหมาย โดยมีผู้ที่เกี่ยวข้องในโซ่อุปทาน ทั้งนี้ ผลผลิตของโครงการประกอบด้วย ชุมชนนวัตกรรม 1 ชุมชน นวัตกรรมชาวบ้าน จำนวน 6 คน นวัตกรรมชุมชน จำนวน 2 นวัตกรรม ชุนชนมีรายได้เปลี่ยนแปลงอย่าง ร้อยละ 15 มีการสร้าง Learning and innovation platform และได้กลไกการผลักดันแผนงานนวัตกรรมเข้าสู่แผนงานหน่วยงานภาครัฐและหรือเอกชน ในขณะที่ผลกระทบของโครงการวิจัย ประกอบด้วย กระบวนการเรียนรู้ผ่านตัวแบบกระบวนการเรียนรู้ในชุมชน (LIP) โดยมีพื้นที่เรียนรู้รูปธรรมของชุมชนนวัตกรรมที่สามารถขยายผลพัฒนาไปสู่การประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ มีกลไกการจัดการความรู้โดยนำความรู้มาจัดแก้ไขปัญหาตนเอง มีการเชื่อมโยงเครือข่ายการขับเคลื่อนงานงานในลักษณะบูรณาการและกับภาคีเครือข่าย ทั้งนี้การขยายผลซึ่งต่อยอดจากโครงการวิจัย ได้มีการเสนอโครงการ Restart Thailand ต่อ บริษัท ปตท. และได้รับการอนุมัติเพื่อดำเนินงาน โดยใช้พื้นที่การเรียนรู้ศูนย์การเรียนรู้วิถีพอเพียงตำบลควนกรดเป็นพื้นที่ดำเนินโครงการเพื่อการขยายผลการเพิ่มมูลค่าสมุนไพรสู่ผลิตภัณฑ์มูลค่าสูงของชุมชน แม้ว่าจะมีการดำเนินกิจกรรมที่ไม่เป็นไปตามแผนในกิจกรรมย่อยอันเนื่องมาจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัส Covid 19 แต่คณะผู้วิจัยได้มีการปรับกระบวนการดำเนินงานโดยการโดยการจัดกิจกรรมกลุ่มที่มีผู้เข้าร่วมโครงการ ฯ โดยการแบ่งกลุ่มย่อย ๆ โดยมีจำนวนครั้งในการจัดกิจกรรมที่เพิ่มขึ้น
รายละเอียดการนำไปใช้งาน ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น 1) พื้นที่แปลงปลูกสมุนไพรต้นแบบ ผู้ได้รับผลประโยชน์ ผู้เข้าร่วมโครงการอย่างน้อย 5 พื้นที่ (แปลง) - มีพื้นที่ต้นแบบที่พร้อมขอรับการรับรองมาตรฐาน - ใช้เป็นแหล่งเรียนรู้และถ่ายทอดองค์ความรู้ได้ 2) นวัตกรชาวบ้าน ผู้ได้รับผลประโยชน์ ผู้ร่วมโครงการอย่างน้อย 5 คน 3) ผู้ประกอบการธุรกิจการเกษตร ผู้ได้รับผลประโยชน์ ผู้ประกอบรายใหม่อย่างน้อย 2 คน ผู้ประกอบรายใหม่ในการเพิ่มมูลค่าการแปรรูป และจำหน่ายในรูปแบบต่าง ๆ หรือธุรกิจที่เกี่ยวข้อง 4) Learning and innovation platform ผู้ได้รับผลประโยชน์ เกษตรกรและกลุ่มชุมชน พื้นที่ตำบลควนกรด อ.ทุ่งสง จ.นครศรีธรรมราช และเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง
เอกสารประกอบโครงการ
  • -

ทีมวิจัย

ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1เกียรติขจร ไชยรัตน์คณะเทคโนโลยีการจัดการ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชหัวหน้าโครงการ25
2ดร. สิทธิชัย นวลเศรษฐคณะเทคโนโลยีการจัดการ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย10
3เบนจามิน ชนะคชคณะเทคโนโลยีการจัดการ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย15
4ผศ. สุวรรณา ผลใหม่คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย15
5สุวัฒนา พวงสุวรรณคณะเทคโนโลยีการจัดการ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย10
6สุดนัย เครือหลีคณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย15
7กฤติกา จินาชาญคณะเทคโนโลยีการจัดการ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย10