โครงการวิจัย

การพัฒนาชุมชนระดับตำบลแบบมีส่วนร่วมด้วยเทคโนโลยีพร้อมใช้เพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากในพื้นที่จังหวัดสงขลา

Community Development in Participatory Sub-District Levels with Appropriate Technology for Enhancing the Sustainable Foundation Economy in Songkhla Province

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2565
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการชุด
ประเภทงานวิจัย โครงการวิจัยและพัฒนา
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2564
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2565
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 18 เมษายน 2565
ประเภททุนวิจัย ทุน บพท.
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญาA13F650069
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ ชุดโครงการวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีพร้อมใช้ สำหรับใช้สร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่กลุ่มผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ผ้าพื้นถิ่น กาแฟโรบัสต้า และปลาทะเลแปรรูป ในการยกระดับเศรษฐกิจฐานรากให้กลุ่มอาชีพและคนยากจนในจังหวัดสงขลา และเพื่อสร้างแพลตฟอร์มในการเป็นชุมชนนวัตกรรมที่ยั่งยืน ประกอบด้วย การสร้างและถ่ายทอดเทคโนโลยีพร้อมใช้ การสร้างนวัตกรชุมชน การสร้างแพลตฟอร์มการเรียนรู้และนวัตกรรม (LIP) การผลักดันสู่การทำแผนพัฒนาตำบล/ ท้องถิ่นที่สามารถเชื่อมต่อกับแผนการพัฒนาจังหวัด โดยมหาวิทยาลัยฯ มีการพัฒนาระบบและกลไกการบริหารจัดการงานวิจัยพัฒนาพื้นที่ ที่ให้ความสำคัญต่อกระบวนการมีส่วนร่วม ตั้งแต่นักวิจัย ผู้บริหารของมหาวิทยาลัย ชุมชน ท้องถิ่น โดยเฉพาะผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพื่อสนับสนุนแผนงานชุมชนนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยแบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การบริหารจัดการส่วนต้นน้ำ ประกอบด้วย กลไกการพัฒนากรอบการวิจัย และการสร้างกลไกความร่วมมือกับภาคีในพื้นที่ 2) การบริหารจัดการส่วนกลางน้ำ ประกอบด้วย การอำนวยความสะดวกให้กับนักวิจัย การพัฒนาเสริมทักษะให้กับนักวิจัย และ 3) การประเมินติดตามรายงานผลการวิจัย และการบริหารจัดการส่วนปลายน้ำ ประกอบด้วย ตรวจสอบคุณภาพผลงาน การสร้างการยอมรับของผลผลิตงานวิจัย และจัดกิจกรรมถอดบทเรียนกระบวนการหนุนเสริมงานวิจัยเชิงพื้นที่เพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากในพื้นที่จังหวัดสงขลา และการประเมินผลกระทบทางเศษฐกิจของโครงการวิจัยให้กับนักวิจัย ผลการดำเนินงานของชุดโครงการการพัฒนาชุมชนระดับตำบลแบบมีส่วนร่วมด้วยเทคโนโลยีพร้อมใช้เพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากในพื้นที่จังหวัดสงขลา มีการสร้างกลไกความร่วมมือกับภาคีในพื้นที่ อบรมให้ความรู้การประเมินผลกระทบจากงานวิจัย และมีการติดตามรายงานความก้าวหน้าระยะ 3 และ 6 เดือน ขณะเดียวกัน ในเดือนที่ 9 มีการติดตามความก้าวหน้าในพื้นที่ชุมชนของโครงการย่อยต่าง ๆ และในเดือนที่ 12 มีการติดตามรายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์ ซึ่งผลจากการดำเนินงานวิจัยใน 7 อำเภอ 12 ตำบล มีนวัตกรรมชุมชน/เทคโนโลยีพร้อมใช้ที่เกิดขึ้นภายใต้ชุดโครงการวิจัย จำนวน 25 นวัตกรรม/เทคโนโลยีพร้อมใช้ เช่น 1) นวัตกรรมนวัตกรรมกระบวนการผลิตผ้ามัดย้อม 2) นวัตกรรมกระบวนการผลิตผ้าพิมพ์พฤกษา 3) เทคโนโลยีพร้อมใช้ผ้าสะท้อนน้ำ 4) เทคโนโลยีพร้อมใช้ผ้านุ่มและมีกลิ่นหอม 5) นวัตกรรมการออกแบบผลิตภัณฑ์ Home Textile 6) เทคโนโลยีพร้อมใช้ระบบดูแลการปลูกกาแฟโรบัสต้าด้วยเทคโนโลยี IoT 7) เทคโนโลยีพร้อมใช้ตู้อบแห้งเมล็ดกาแฟโรบัสต้าด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ 8) เทคโนโลยีพร้อมใช้ตู้บ่มสลายเมล็ดกาแฟโรบัสต้า 9) เทคโนโลยีพร้อมใช้สูตรกาแฟผสมอัตลักษณ์ท้องถิ่น 10) นวัตกรรมกระบวนการปลาทะเลแปรรูป 11) นวัตกรรมผลิตภัณฑ์อาหารทะเลแปรรูป 12) เทคโนโลยีพร้อมใช้เครื่องแปรรูปปลาเส้น และ 13) เทคโนโลยีพร้อมใช้เครื่องอบแห้งอาหารทะเลด้วยพลังงานแสงอาทิตย์ เป็นต้น นอกจากนี้ จากการดำเนินงานวิจัยมีนวัตกรชุมชนเกิดขึ้นภายใต้ชุดโครงการวิจัยรวม 72 คน โดยนวัตกรชุมชนที่เกิดขึ้นในพื้นที่จังหวัดสงขลา จำนวน 72 คน ประกอบด้วย นวัตกรชุมชน ระดับที่ 1 มีความสามารถขยายผลต่อเนื่องและเชื่อมโยงทรัพยากรชุมชนได้ (นายสถานี) จำนวน 10 คน ระดับที่ 2 มีความสามารถค้นหาและสร้างความรู้ เทคโนโลยี และนวัตกรรมได้ จำนวน 24 คน ระดับที่ 3 มีสามารถถ่ายทอดความรู้ เทคโนโลยี และนวัตกรรมได้ จำนวน 20 คน และระดับที่ 4 มีสามารถรับ ปรับใช้ความรู้ เทคโนโลยี และนวัตกรรมได้ จำนวน 18 คน นอกจากนี้ สามารถสร้างตัวเเบบการเรียนรู้และนวัตกรรม (Learning and innovation platform) จำนวน 4 ชุดความรู้ พร้อมทั้งได้กลไกการผลักดันแผนงานนวัตกรรมเข้าสู่แผนงานตำบล/ท้องถิ่น จำนวน 5 โครงการ ท้ายที่สุด ชุดโครงการวิจัยมีเป้าหมายการยกระดับเศรษฐกิจฐานรากโดยมีมูลค่าผลผลิตของชุมชนเพิ่มขึ้นร้อยละ 15 ในกลุ่มผลิตภัณฑ์ผ้าพื้นถิ่น กลุ่มผู้ปลูกและแปรรูปกาแฟโรบัสต้าและกลุ่มผลิตภัณฑ์ปลาทะเล แปรรูป และจากผลการดำเนินงานวิจัยพบว่า ชุมชนเกิดการเปลี่ยนแปลงรายได้ เพิ่มขึ้นจริงเฉลี่ยร้อยละ 259.28
รายละเอียดการนำไปใช้งาน ผลลัพธ์ของชุดโครงการการพัฒนาชุมชนระดับตำบลแบบมีส่วนร่วมด้วยเทคโนโลยีพร้อมใช้เพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากในพื้นที่จังหวัดสงขลา มีเป้าหมายเพื่อวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีพร้อมใช้ สำหรับใช้สร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่กลุ่มผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ผ้าพื้นถิ่น กาแฟโรบัสต้า และปลาทะเลแปรรูป ในการยกระดับเศรษฐกิจฐานรากให้กลุ่มอาชีพและคนยากจนในจังหวัดสงขลา และเพื่อสร้างแพลตฟอร์มในการเป็นชุมชนนวัตกรรมที่ยั่งยืน ครอบคุลมพื้นที่ 12 ตำบล 7 อำเภอของจังหวัดสงขลา ประกอบด้วย 1) ตำบลสะท้อน อำเภอนาทวี 2) ตำบลเขาแดง อำเภอสะบ้าย้อย 3) ตำบลบ้านโหนด อำเภอสะบ้าย้อย 4) ตำบลบาโหย อำเภอสะบ้าย้อย 5) ตำบลท่าม่วง อำเภอเทพา 6) ตำบลเขาพระ อำเภอรัตภูมิ 7) ตำบลคูหาใต้ อำเภอรัตภูมิ 8) ตำบลสทิงหม้อ อำเภอสิงหนคร 9) ตำบลเทพา อำเภอเทพา 10) ตำบลท่าบอน อำเภอระโนด และ 11) ตำบลนาทับ อำเภอจะนะ 12) ตำบลลำไพล อำเภอเทพา
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

หัวหน้าโครงการ
ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1ชาตรี หอมเขียวคณะวิศวกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาหัวหน้าโครงการ35
2สุรสิทธิ์ ระวังวงศ์คณะวิศวกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย15
3รศ. วรพงค์ บุญช่วยแทนคณะวิศวกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย15
4อภิรักษ์ สงรักษ์คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย10
5ผศ. ประภาศรี ศรีชัยคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการประมง ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตตรังผู้ร่วมวิจัย10
6บุญรัตน์ บุญรัศมีคณะบริหารธุรกิจ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย15