การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมพร้อมใช้สู่การยกระดับศักยภาพและความเข้มแข็งสำหรับผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ด้วยการจัดการชุมชนและสร้างการเรียนรู้นวัตกรรมจากทรัพยากรพื้นถิ่น

Research and development of ready-to-use innovations to enhance potential and strength for cassava products, Tha Kham Subdistrict, Hat Yai District, Songkhla Province by community management and learning innovation from local resources

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2566
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการชุด
ประเภทงานวิจัย โครงการวิจัยและพัฒนา
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2565
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2566
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 1 พฤศจิกายน 2565
ประเภททุนวิจัย ทุน ววน.
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญา
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและสร้างเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่สอดรับกับกระบวนการสร้างผลิตภัณฑ์มูลค่าเพิ่มมันสำปะหลังใหม่ ๆ เพื่อพัฒนาสร้างนวัตกรรมการผลิตผลิตภัณฑ์จากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรตามแนวทาง BCG โมเดล และเพื่อถ่ายทอดนวัตกรรมแกเกษตรกรทั้งรุ่นใหม่และรุ่นเก่าในการปลูกและผลิตมันสำปะหลังรูปแบบใหม่ที่มีมูลค่าสูง ผลตอบแทนสูง สู่การสร้างรายได้ที่เพิ่มขึ้น ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังสามารถแก้ปัญหาด้วยชุดโครงการวิจัยตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ทั้งด้านการเพาะปลูก การสร้างเครื่องมือและอุปกรณ์ที่อำนวยความสะดวก การพัฒนาผลิตภัณฑ์ การพัฒนาเศษเหลือใช้จากการผลิต การสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ การบริหารจัดการกลุ่ม การและการตลาด ดังจะพบในโครงการวิจัยย่อยต่าง ๆ คือ โครงการวิจัยย่อยที่ 1 การวิจัยและพัฒนาแปลงเกษตรอัจฉริยะสำหรับเพาะปลูกมันสำปะหลังด้วยเทคโนโลยีสมาร์ทฟาร์ม รูปแบบการวิจัยเน้นการพัฒนาการเพาะปลูกแบบแม่นยำ พัฒนาแปลงเกษตรอัจฉริยะสำหรับเพาะปลูกมันสำปะหลังด้วยเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ตในทุกสิ่ง มีอุปกรณ์เซนเซอร์ตรวจวัดอุณหภูมิและความชื้นในดิน และตรวจสอบอุณหภูมิในอากาศ เพื่อพิจารณาการให้น้ำในปริมาณที่เหมาะสมและเพียงพอต่อมันสำปะหลัง เซนเซอร์ตรวจวัดค่าพีเอชในน้ำเนื่องจากน้ำเป็นปัจจัยสำหรับในการปลูกน้ำจึงควรมีค่าพีเอชที่เหมาะสมอยู่ตลอดเวลา ระบบผสมปุ๋ยน้ำอัตโนมัติสำหรับฉีดพ่นให้กับมันสำปะหลัง พร้อมกับนำระบบพลังงานแสงอาทิตย์หรือโซล่าเซลล์ เข้ามาช่วยเพื่อประหยัดพลังงานอีกทางหนึ่งด้วย โครงการวิจัยย่อยที่ 2 การเพิ่มผลผลิตในกระบวนการแปรรูปมันสำปะหลังด้วยเครื่องมือและเครื่องจักรที่มีประสิทธิภาพ รูปแบบการวิจัยเน้นการคัดเลือกวัตถุดิบโดยปริมาณแป้งในมันสำปะหลังส่งผลต่อคุณภาพรสชาติของมันทอด จำเป็นต้องมีวิธีหรือเครื่องมือที่สร้างขึ้นมาเพื่อตรวจวัดสำหรับการคัดเลือกหัวมันที่มีปริมาณแป้งที่เหมาะสม กระบวนการทอดมันสำปะหลัง โดยเกิดการสูญเสียความร้อนให้กับระบบภายนอกทำให้เกิดการสิ้นเปลืองพลังงาน และกระบวนการไล่น้ำมันออกจากมันสำปะหลังทอดที่ใช้เวลานาน ทั้งสองขั้นตอนนี้ทำให้เกิดการเพิ่มของต้นทุนด้านพลังงานในการผลิต โครงการวิจัยย่อยที่ 3 การพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านเขากลอย ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์สู่มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน จุดเน้นสำคัญของเรื่องนี้ คือ การผลิตภัณฑ์ใหม่ที่สอดคล้องตามความต้องการของผู้บริโภค รวมถึงพัฒนาผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังรูปแบบใหม่ด้วยหลักการทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี นอกจากนี้การปรับปรุงคุณภาพผลิตภัณฑ์และยกระดับมาตรฐานให้สอดคล้องตามเกณฑ์มาตรฐานอาหารที่กำหนด และพัฒนารูปแปบบบรรจุภัณฑ์ที่มีความเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน โครงการวิจัยย่อยที่ 4 การศึกษาและพัฒนาสารสกัดจากเปลือกมันสำปะหลังสู่ต้นแบบผลิตภัณฑ์ รูปแบบการวิจัยตามแนวทาง BCG โมเดล เน้นส่วนเหลือทิ้งจากมันสำสำปะหลัง คือ เปลือกมันสำปะหลัง เพราะมีสารออกฤทธิ์สำคัญทางชีวภาพเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ ซึ่งต้องศึกษากระบวนการสกัดสารดังกล่าวออกมา เพื่อนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สำหรับดูแลผิว ซึ่งทำให้สินค้าทางการเกษตรมีมูลค่าเพิ่มสูงขึ้น ส่งเสริมอาชีพ โครงการวิจัยย่อยที่ 5 การพัฒนาภาชนะบรรจุอาหารย่อยสลายได้จากใบมันสำปะหลังหลังการเก็บเกี่ยว สำหรับกลุ่มผู้ปลูกมันสำปะหลัง อำรัตภูมิ จังหวัดสงขลา จุดเน้นอีกเรื่องของชุดโครงการวิจัยนี้ตามแนวทาง BCG โมเดล คือ ส่วนเหลือทิ้งจากการปลูกมันสำสำปะหลัง คือ ใบมันสำปะหลัง ซึ่งมีเป็นจำนวนมากในความเป็นจริงวัสดุเหลือใช้เหล่านี้สามารถนำมาเพิ่มมูลค่าและใช้ประโยชน์เพื่อผลิตเป็นภาชนะบรรจุอาหารได้เช่นเดียวกับการใช้วัสดุกาบหมาก ใบตอง และใบทองกวาว ซึ่งการนำใบมันสำปะหลังมาใช้ประโยชน์จะเป็นการลดภาระในการกำจัดวัสดุเหลือใช้ของเกษตรได้ และโครงการวิจัยย่อยที่ 6 การบริหารจัดการและการตลาดเชิงกลยุทธ์เพื่อยกระดับวิสาหกิจชุมชนมันสำปะหลังอย่างยั่งยืน จากการประสบปัญหาด้านการตลาด โดยเฉพาะผู้ประกอบการ ไม่ทราบว่าจะขยายโอกาสทางการตลาดไปสู่กลุ่มผู้บริโภคกลุ่มอื่น ๆ ได้อย่างไร จึงเป็นสิ่งผู้ประกอบการต้องมีการวิเคราะห์ตลาด การกำหนดตลาดกลุ่มเป้าหมาย การกำหนดตำแหน่งผลิตภัณฑ์ การกำหนดกลยุทธ์การตลาด เพื่อให้สามารถนำผลิตภัณฑ์ออกสู่ตลาดที่ตรงกับความต้องการของลูกค้า และการเจรจาทางการค้าเพื่อเพิ่มทางเลือกด้านช่องทางการจัดจำหน่าย อีกทั้งการสร้างการรับรู้ต่อผลิตภัณฑ์ของวิสาหกิจชุมชนมันสำปะหลังกับตลาดกลุ่มเป้าหมายก็เป็นอีกปัจจัยที่สามารถทำให้กลุ่มเป้าหมายรู้จักและสนใจในผลิตภัณฑ์ สามารถนำผลิตภัณฑ์ออกสู่ตลาดและเพิ่มยอดขายได้ ตลอดจนเพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้นวัตกรรมการตลาดผลิตภัณฑ์สู่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนให้เกิดความยั่งยืนในเชิงพาณิชย์ ดังนั้นโครงการวิจัยและพัฒนาการยกระดับศักยภาพและความเข้มแข็งสำหรับผลิตภัณฑ์มูลค่าเพิ่มจากมันสำปะหลังจังหวัดสงขลา ด้วยการจัดการชุมชนและสร้างการเรียนรู้นวัตกรรมจากทรัพยากรพื้นถิ่นด้วย BCG โมเดล มุ่งเน้นการพัฒนาด้วยการวิจัยและผลิตผลงานวิชาการ ที่มุ่งและเป็นประโยชน์ต่อชุมชนอย่างเต็มศักยภาพ สนับสนุนการนำความรู้และประสบการณ์จากการวิจัย ผลิตผลงานวิชาการ มาใช้ในการพัฒนาชุมชน และดำเนินสร้างกระบวนการดำเนินกิจกรรมของวิสาหกิจชุมชนอย่างเป็นระบบ มีส่วนร่วม โดยใช้กระบวนการวิจัย การจัดการความรู้ และนำผลไปปรับปรุงพัฒนาให้เหมาะสม
รายละเอียดการนำไปใช้งาน - ผลงานวิจัยได้ถูกถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่วิสาหกิจชุมชนบ้านเขากลอย ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ก่อให้เกิดการนำไปใช้ประโยชน์แก่ชุมชน สร้างรายได้แก่เกษตรกร และขับเคลื่อนเศรษฐกิจชุมชน - ผลงานวิจัยได้ถูกถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่วิสาหกิจชุมชน เกิดการจ้างงานแก่ผู้ว่างงาน ส่งเสริมอาชีพ ยกระดับชีวิตของชุมชน - องค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยเกิดการอ้างอิงผลงาน สร้างแรงส่งเสริมการพัฒนานวัตกรรมเชิงวิชาการสู่การประโยชน์ได้จริงของผู้ใช้ประโยชน์ - สามารถนำผลงานที่ได้จากการตีพิมพ์ไปขอตำแหน่งทางวิชาการที่สูงขึ้นได้ อาจทั้งในแง่ของนวัตกรรมและผลงานวิจัย
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

หัวหน้าโครงการ
ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1รศ. วรพงค์ บุญช่วยแทนคณะวิศวกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาหัวหน้าโครงการ40
2รุ่งทิพย์ รัตนพลคณะศิลปศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย10
3อธิโรจน์ มะโนคณะวิศวกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย10
4รัสมนต์ ยุระพันธ์ุคณะบริหารธุรกิจ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย10
5สุภาวดี มากอ้นวิทยาลัยรัตภูมิ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย10
6ชาตรี หอมเขียวคณะวิศวกรรมศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย10
7ธัญวลัย รัศธนันกิจจ์คณะศิลปศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย สงขลาผู้ร่วมวิจัย10