ผลของการเสริมสารสกัดสมุนไพรไทยในอาหารต่อการเจริญเติบโต ปริมาณเชื้อจุลชีพในลำไส้ พารามิเตอร์ภูมิคุ้มกัน และความต้านทานต่อเชื้อไวรัส TiLV ของปลานิล

Effects of Dietary Thai herb supplementation on the growth performance, gut microbiome, immune parameters and TiLV resistance of Nile Tilapia

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2567
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย โครงการพื้นฐาน
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2566
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2567
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2566
ประเภททุนวิจัย ทุน ววน.
สถานะโครงการ ขยายเวลาครั้งที่2
เลขที่สัญญา
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ

โครงการวิจัยนี้มีแนวคิดในการวิจัยและพัฒนาอาหารเสริมสารสกัดสมุนไพรที่มีประสิทธิภาพต่อสุขภาพลำไส้และเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของปลานิล เพื่อทดแทนการใช้สารเคมีและหันมาใช้สารเสริมอาหารจากสารธรรมชาติสมุนไพรไทย ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำที่มีความปลอดภัยตลอดห่วงโซ่อาหาร และเพื่อเพิ่มมูลค่าให้แก่สมุนไพรไทย อีกทั้งเพื่อช่วยให้ปลานิลสามารถต้านทานต่อการติดเชื้อไวรัส TiLV ซึ่งเป็นไวรัสอุบัติใหม่ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา อัตราการตายของปลาที่ติดเชื้อสูงถึง 90% สร้างความเสียหายให้กับเกษตรกรและประเทศไทยเป็นอย่างมาก  ในขณะที่มีรายงานการใช้สมุนไพรไทยหลายชนิดในการยับยั้งเชื้อไวรัส เช่น การใช้ขมิ้นชัน (Curcuma longa) ในการยับยั้งการเพิ่มจำนวนของ hepatitis B virus การใช้ทับทิม (Punica granatum L.) มะระขี้นก (Momordica charantia L.) และฟ้าทะลายโจร (Andrographis paniculata Nees) ในการยับยั้งการเพิ่มจำนวนของ Human Herpes Virus-3 และการใช้ขิง (Zingiber officinale) ในการยับยั้งการเพิ่มจำนวนของ human respiratory syncytial virus เป็นต้น จากงานวิจัยก่อนหน้าคณะผู้วิจัยได้ทำการศึกษาประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อไวรัสโดยตรง (viral inactivation test) และประสิทธิภาพในการยับยั้งการเพิ่มจำนวนของไวรัส (antiviral test) ของขมิ้นชันและขิง ในเซลล์เพาะเลี้ยง SSN1 ผลการศึกษาพบว่าทั้งขมิ้นชันและขิงที่สกัดด้วยน้ำกลั่นมีประสิทธิภาพในการยับยั้งเชื้อไวรัสโดยตรง ในขณะที่ขมิ้นชันที่สกัดด้วยน้ำกลั่นเพียงตัวเดียวที่มีประสิทธิภาพในการยับยั้งการเพิ่มจำนวนของเชื้อไวรัสในเซลล์เพาะเลี้ยง SSN1 ได้

ในงานวิจัยนี้คณะผู้วิจัยจึงให้ความสนใจที่จะทำการศึกษาสมุนไพรไทย 2 ชนิดคือ ขมิ้นชันและขิงที่สกัดด้วยน้ำกลั่น โดยแบ่งการศึกษาออกเป็น 2 ระดับคือระดับ in vitro และ in vivo โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของสารสกัดขมิ้นชันและขิงในการยับยั้งเชื้อไวรัส TiLV โดยตรง (viral inactivation test) และประสิทธิภาพในการยับยั้งการเพิ่มจำนวนของไวรัส TiLV (antiviral test) ในเซลล์เพาะเลี้ยง SSN1 ด้วยวิธี Real-time PCR เพื่อผลิตอาหารปลานิลเสริมสารสกัดขมิ้นชันและขิง ทั้งสูตรอาหารและรูปแบบของอาหารที่เหมาะสมต่อการนำไปใช้ เพื่อศึกษาผลของอาหารเสริมสารสกัดขมิ้นชันและขิงต่อปลานิล ได้แก่ พารามิเตอร์ทางภูมิคุ้มกันของปลานิล (ปริมาณเม็ดเลือดแดงและเม็ดเลือดขาวทั้งหมด ค่าฮีมาโตคริต ปริมาณฮีโมโกลบิน และกิจกรรมไลโซไซม์) อัตราการเจริญเติบโต ปริมาณเชื้อจุลชีพในลำไส้ (gut microbiome) และความต้านทานต่อการติดเชื้อไวรัส TiLV เมื่อสิ้นสุดการทดลองผลผลิตที่คาดว่าจะได้รับคือ กระบวนการผลิตอาหารเสริมสารสกัดสมุนไพรในรูปแบบที่เหมาะสมต่อการนำไปใช้ และสามารถนำไปต่อยอดการใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ และผลิตภัณฑ์ต้นแบบอาหารเสริมสารสกัดสมุนไพรที่มีประสิทธิภาพต่อสุขภาพลำไส้และเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของปลานิล ทั้งหมดนี้จะเป็นข้อมูลและแนวทางที่มุ่งสู่เป้าหมายสุดท้าย คือการนำสมุนไพรไทยไปใช้ในการยับยั้งการแพร่ระบาดของไวรัสในสัตว์น้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในฟาร์มเพาะเลี้ยงปลานิลและปลาทับทิมในระดับอุตสาหกรรมต่อไป

รายละเอียดการนำไปใช้งาน
เอกสารประกอบโครงการ
  • -

ทีมวิจัย

ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1อุมาพร ขิมมากทองคณะสัตวแพทยศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชหัวหน้าโครงการ80
2สุไหลหมาน หมาดโหยดคณะสัตวแพทยศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย20