โครงการวิจัย

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจความหลากหลายของข้าวพันธุ์พื้นเมืองและเพื่อกำหนดแนวทางการจัดการข้าวพันธุ์พื้นเมืองสู่การสร้างความมั่นคงทางอาหารของชุมชนพื้นที่อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช รวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เกษตรกรผู้ปลูกข้าวพื้นเมืองในพื้นที่ตำบลเขาโร ตำบลควนกรด และตำบลนาไม้ไผ่ อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 75 ราย นำเสนอผลการศึกษาในประเด็นเกี่ยวกับข้อมูลทั่วไปทางเศรษฐกิจ สังคม รวมถึงการผลิตและการใช้ประโยชน์ของพันธุ์ข้าวพื้นเมือง ตลอดจนความมั่นคงทางอาหารในมิติของความรู้และทัศนคติต่อการสร้างความมั่นคงทางอาหาร ด้วยสถิติเชิงพรรณา ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ค่าร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เป็นต้น และการเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของข้อมูลที่ทำการศึกษา โดยใช้สถิติ t-test และ F-test

ผลการวิจัยพบว่า เกษตรกรกลุ่มตัวอย่างเป็นเพศหญิงมากกว่าเป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 55.1 ปี ส่วนใหญ่มีสถานภาพสมรส มีการศึกษาในระดับประถมศึกษาหรือต่ำกว่า มีจำนวนสมาชิกในครัวเรือนเฉลี่ย 4 คน จำนวนแรงงานในครัวเรือนเฉลี่ย 2 คน มีพื้นที่ถือครองทางการเกษตรเฉลี่ย 7.0 ไร่ เป็นที่ดินของตนเองและมีเอกสารสิทธิ์ มีการผลิตและใช้ประโยชน์พันธุ์ข้าวเจ้ามากที่สุด ผลิตเฉลี่ย 3,685.3 กิโลกรัมต่อไร่ รองลงมาคือ การผลิตข้าวเหนียว ผลผลิตเฉลี่ย 416.7 กิโลกรัมต่อไร่ นอกจากนี้พบว่าเกษตรกรมีความรู้ และทัศนคติที่มีต่อการสร้างความมั่นคงทางอาหารอยู่ในระดับมากและมีทัศนคติต่อการสร้างความมั่นคงทางอาหารในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุดและมีการปฏิบัติในภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อทำการเปรียบเทียบระดับปฏิบัติในการสร้างความมั่นคงทางอาหารโดยจำแนกตามข้อมูลทั่วไปของเกษตรกร พบว่า เพศต่างกันมีระดับปฏิบัติในการสร้างความมั่นคงทางอาหารด้านความมีเสถียรภาพของอาหารและระดับปฏิบัติในการสร้างความมั่นคงทางอาหารภาพรวมต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 ส่วนผลการเปรียบเทียบระดับปฏิบัติในการสร้างความมั่นคงทางอาหารจำแนกตามจำนวนสมาชิกในครัวเรือน พบว่า ครัวเรือนที่มีจำนวนสมาชิกต่างกัน มีระดับปฏิบัติในการสร้างความมั่นคงทางอาหารด้านการใช้ประโยชน์จากอาหารต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05

ปัญหา อุปสรรค ในการสร้างความมั่นคงทางอาหารด้านการมีอาหาร พบว่า เกษตรกรมีที่ดินทำกินน้อย ไม่มีที่ดินเป็นของตัวเอง ขาดการคำนึงถึงเรื่องการสำรองอาหารไว้บริโภค ด้านการเข้าถึงอาหาร พบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่ทานอาหารไม่มีความหลากหลาย ไม่มีการสำรองเงินไว้สำหรับการซื้ออาหาร ด้านการใช้ประโยชน์ของอาหาร พบว่า แหล่งอาหารที่มีไม่มีความหลากหลาย และด้านความมีเสถียรภาพของอาหาร พบว่า ขาดการวางแผนเรื่องอาหารและไม่ให้ความสำคัญเกี่ยวกับเรื่องอาหาร

คำสำคัญ: ความหลากหลาย พันธุ์ข้าวพื้นเมือง ความมั่นคงทางอาหาร

• -