โครงการวิจัย
การสำรวจเชิงรุกของการติดเชื้อคริปโตคอคคัส ปรสิตในทางเดินอาหารและเลือดในนกแอ่นกินรังในภาคใต้ของประเทศไทย
Active surveillance of cryptococcosis, intestinal and blood parasite infections in edible-nest swiftlets in southern Thailand
รายละเอียดโครงการ
ปีงบประมาณ | 2568 |
หน่วยงานเจ้าของโครงการ | |
ลักษณะโครงการ | โครงการใหม่ |
ประเภทโครงการ | โครงการเดี่ยว |
ประเภทงานวิจัย | โครงการพื้นฐาน |
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 1 ตุลาคม 2567 |
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 30 กันยายน 2568 |
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) | 1 พฤศจิกายน 2567 |
ประเภททุนวิจัย | งบประมาณรายได้ |
สถานะโครงการ | ทำสัญญาแล้ว |
เลขที่สัญญา | |
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา | ไม่ใช่ |
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม | ไม่ใช่ |
บทคัดย่อโครงการ | นกแอ่นกินรัง
หรือที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Aerodramus spp. มีชื่อเรียกสามัญว่า Edible-nest
swiftlet เป็นนกที่สามารถพบได้ในส่วนของหมู่เกาะชวา, บาลี, นูซ่า เทงการา ของประเทศอินโดนีเซีย
รวมถึงภาคใต้ของประเทศไทย (Ammartsena & Dittapan, 2023) พฤติกรรมการสร้างรังด้วยน้ำลายไม่เพียงแต่แตกต่างจากนกชนิดอื่นทางด้านพฤติกรรมแล้วแต่ยังรวมถึงมูลค่าทางเศรษฐกิจและความต้องการบริโภครังนกแอ่นที่สามารถสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกรผู้เป็นรังนกและประเทศ
(Jandam,
2007) หากแต่ปัจจุบันนกแอ่นกินรังได้มีการเปลี่ยนแหล่งที่อยู่จากการอาศัยในถ้ำมาอาศัยอยู่บริเวณบ้านเรือนผู้ตน
ประกอบกับการทำอาชีพของเกษตรกรที่มีการดัดแปลงที่อยู่อาศัยของมนูษย์ให้เป็นที่อยู่อาศัยของนกแอ่นเหล่านี้
การดูแลสุขภาวะจึงเป็นสิ่งที่ควรเฝ้าระวัง โรคที่สำคัญที่ติดต่อจากสัตว์จำพวกสัตว์ปีกมักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อไวรัส
อย่างไรก็ตามยังมีอีกหลายเชื้อที่สามารถติดต่อผ่านทางสัตว์ปีกแล้วนำเชื้อมาสู่มนุษย์
หรือแม้กระทั่งส่งผลต่อสุขภาพสัตว์นำมาสู่ความเสียหายทางเศรษฐกิจและรายได้
การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงรุก
โดยการสำรวจเชื้อ Cryptococcous neoformans ที่เป็นเชื้อที่มักผลในมูลสัตว์ปีกแล้วทำให้เกิดอาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบในมนุษย์
แบบสอบถามเกี่ยวกับการจัดการการคอนโดนกจะถูกแจกแก่เจ้าของคอนโดนกเพื่อประเมินความเสี่ยงการเกิดโรค
จากนั้นตัวอย่างมูลนกจะถูกสุ่มเก็บอย่างน้อย 15 ตัวอย่าง/สถานที่
จากจำนวน 20 แหล่งบริเวณจังหวัดนครศรีธรรมราชและจังหวัดใกล้เคียง
ตัวอย่างมูลนกจะถูกนำมาตรวจหา C. neoformans ด้วยการย้อมสี
India ink และทำการเพาะเชื้อเพื่อแยกเชื้อก่อนยืนยันอีกครั้งด้าย
straining และ molecular method อีกทั้งตัวอย่างมูลจะถูกนำมาตรวจไข่พยาธิในทางเดินอาหารด้วยวิธี simple
flotation และ sedimentation ทั้งนี้ตัวอย่างเลือดหรือเนื้อเยื่อจะนำมาสกัด
DNA เพื่อหาเชื้อที่นำโดยแมลง
ผู้วิจัยมีความมุ่งหวังว่าการตรวจหาในเชิงรุกเพื่อหาอัตราการติดเชื้อดังกล่าวสามารถสร้างประโยชน์ในเชิงป้องกันทั้งต่อประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ใกล้เคียง
และสามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลในการสร้างกลยุทธ์เชิงป้องกันให้ประชาชนผู้เลี้ยงนกแอ่นกินรัง
และประชาชนในพื้นที่ข้างเคียงในลำดับต่อไป |
รายละเอียดการนำไปใช้งาน | สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลในการสร้างกลยุทธ์เชิงป้องกัน |
เอกสารประกอบโครงการ |
|
ทีมวิจัย
ที่ | นักวิจัย | หน่วยงาน | ตำแหน่งในทีม | การมีส่วนร่วม (%) |
---|---|---|---|---|
1 | ดร. อภิญญา อานุภาพประเสริฐ | คณะสัตวแพทยศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช | หัวหน้าโครงการ | 100 |