โครงการวิจัย
การใช้ประโยชน์จากสารทุติยภูมิจากเห็ดแครง (Schizophyllum commune) ในการเป็นสารต้านจุลินทรีย์ก่อโรค และสารกระตุ้นภูมิคุ้มกันในระบบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ
The Utilization of Secondary Metabolites from Split Mushroom (Schizophyllum commune) as Anti-microbial Agents and Immunostimulant in Aquaculture
รายละเอียดโครงการ
| ปีงบประมาณ | 2560 |
| หน่วยงานเจ้าของโครงการ | |
| ลักษณะโครงการ | โครงการใหม่ |
| ประเภทโครงการ | โครงการย่อย |
| โครงการหลัก (Master Project) | การเพิ่มผลผลิตเห็ดแครง (Schizophyllum commune) การใช้ประโยชน์ สารทุติยภูมิจากเห็ดแครงในระบบการเลี้ยงสัตว์น้ำ และการจัดการวัสดุก้อนเห็ดเก่า |
| ประเภทงานวิจัย | |
| วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 1 มกราคม 2559 |
| วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) | 1 มกราคม 2560 |
| วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) | 1 มกราคม 2559 |
| ประเภททุนวิจัย | งบประมาณแผ่นดิน |
| สถานะโครงการ | สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว) |
| เลขที่สัญญา | |
| เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา | ไม่ใช่ |
| เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม | ไม่ใช่ |
| บทคัดย่อโครงการ | การวิจัยนี้เป็นการศึกษาคุณสมบัติในการออกฤทธิ์ทางชีวภาพในการเป็นสารต้านแบคทีเรียก่อโรคในสัตว์น้ำและคุณสมบัติในการออกฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดหยาบ และกลุ่มสารทุติยภูมิจากเห็ดแครงในตัวทำละลายอินทรีย์ที่แตกต่างกัน รวมทั้งการประยุกต์ใช้สารสกัดจากเห็ดแครงเหลือทิ้งต่อการต้านทานความเครียดแบบออกซิเดชั่นในการเพาะเลี้ยงปลาเศรษฐกิจ ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าสารสกัดจากเห็ดแครงที่ได้ด้วยตัวทำลายต่าง ๆ กัน ประกอบด้วยเฮกเซน, ไดคลอโรมีเทน,เอทิลอะซีเตท, 2-บิวทานอล, เอทิลแอลกอฮอล์, เมทานอลและน้ำและแยกสารทุติยภูมิด้วยวิธี TLC, HPLC, VLC และ GC-MS มีสารที่เหมือนกันที่พบอยู่ในชั้นตัวทำละลายที่ต่างกันหลายชนิด เช่น กรดไขมัน โปรตีน แทนนิน เป็นต้น สามารถบ่งบอกได้ว่า ตัวทำละลาย ที่มีขั้วใกล้เคียงกัน สามารถใช้สกัดสารจากเห็ดแครงได้ โดยที่ให้ผลการสกัดเหมือนกัน เช่น water กับ methanol หรือ ethanol กับ 2-butanol หรือ hexane กับ dichloromethaneเมื่อนำสารสกัดการทดสอบการออกฤทธิ์ทางชีวภาพ2 ด้านคือการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในสัตว์น้ำ 2 ชนิดคือ Aeromonas hydrophilaและ Streptococcu agalactiaeพบว่าสารสกัดหยาบ รวมถึงสารสกัดกึ่งบริสุทธิ์ หรือสารสกัดบริสุทธิ์จากการทำละลายด้วยตัวทำละลายทั้ง 7 ชนิด ไม่สามารถออกฤทธิ์ยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคทั้ง 2 ชนิดได้ แสดงให้เห็นว่าเห็ดแครงไม่มีคุณสมบัติในการฆ่าเชื้อแบคทีเรียก่อโรคแต่สารสกัดหยาบเห็ดแครงมีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระโดยเห็ดแครงที่สกัดด้วยเมทานอลมีความสามารถในการดักจับอนุมูลอิสระสูงที่สุดแต่ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับคือเห็ดแครงที่สกัดด้วย 2-บิวทานอล รองลงมาคือเห็ดแครงที่สกัดด้วยไดคลอโรมีเทน เฮกเซน และน้ำ ในขณะที่เห็ดแครงที่สกัดด้วยเอทิลอะซิเตท และเอทิลแอลกอฮอล์มีความสามารถในการดักจับอนุมูลอิสระต่ำที่สุดเมื่อนำสารสกัดเห็ดแครงด้วยตัวทำละลายต่างชนิดประกอบด้วย สารสกัดเมทานอล 2-บิวทานอล ไดคลอโรมีเทน และน้ำ ผสมในอาหารเพื่อศึกษาผลต่อการต้านทานความเครียดแบบออกซิเดชันในอาหารปลาที่ระดับ 0.5% เปรียบเทียบกับปลาที่ได้รับอาหารชุดควบคุม และอาหารทางการค้า รวมทั้งอาหารที่มีส่วนผสมของเห็ดแครงป่นที่ระดับ 1% ทำการทดลองในปลาดุก เป็นระยะเวลา 2 เดือน พบว่าปลาที่ได้รับสารสกัดเห็ดแครงด้วยเมทานอล มีผลลดการเกิดลิพิดเปอร์ออกซิเดชั่น แต่ไม่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับปลาที่ได้รับสารสกัดจากเห็ดแครงที่สกัดด้วยบิวทานอล และไดคลอโรมีเทน นอกจากนั้นยังมีผลต่อค่ากิจกรรมเอนไซม์คะตะเลส โดยปลาที่ได้รับอาหารผสมสารสกัดเห็ดแครงด้วยไดคลอโรมีเทน และน้ำมีค่ากิจกรรมเอนไซม์คะตะเลสสูงสุด แต่ไม่มีผลต่อค่ากิจกรรมอัลคาไลน์ฟอสฟาเตสและกิจกรรมเอนไซม์ไลโซไซม์ การศึกษาในครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของสารสกัดจากเห็ดแครงที่สามารถใช้เป็นสารป้องกันความเครียดแบบออกซิเดชันในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำได้ อันจะเพิ่มมูลค่าของวัสดุเหลือทิ้งจากการเกษตรกรได้ คำสำคัญ: เห็ดแครง, สารสกัดหยาบเห็ดแครง, สารต้านแบคทีเรีย, ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ, การป้องกันภาวะออกซิเดชัน, ปลาเศรษฐกิจ Abstract This research was to investigate the biological activity against bacterial pathogen that causes important disease in fish culture and antioxidant activity of crude extract and secondary metabolites from split mushroom (Schizophyllum commune) extracted with different organic solvent. In addition, the utilization of crude split mushroom by-product extract for oxidative defense in economic fish culture was also studied. The results found that most fraction of the extract of split mushroom with different organic solvent (different polarity): hexane, dichloromethane, ethyl acetate, 2-butanol, ethanol, methanol and water followed by the secondary metabolite extraction by TLC, HPLC, VLC and GC-MS contained fatty acid, protein and tannin. This result indicated that the solvent having the similar polarity gave the same group of substance for example water similar to methanol, ethanol similar to 2-butanol and hexane similar to dichloromethane. The extracts and secondary metabolite fraction were then examined the biological activity against bacterial pathogen that causes important disease in fish culture; Aeromonas hydrophilaandStreptococcus agalactiae and antioxidant activity. We found that all extracts and secondary metabolite fraction could not inhibit the growth of both pathogenic bacteria while, we found the antioxidant properties of split mushroom extracted. The antioxidant activity of split mushroom extracted with different solvent were significant (p<0.05). Split mushroom extracted with methanol showed the highest activity to radical scavenging activity with not significantly different to 2-butanol extraction followed by dichloromethane hexane and water. While ethylacetate and alcohol showed the lowest activity. The in vivo testwas studied by feeding the catfish with the diet supplemented with split mushroom by-product extracted by methanol, 2-butanol, dichloromethane and water at 0.5% compared to control and commercial diet fed group including native split mushroom meal diet at 1% for 2 months. Growth performance, survival rate and oxidative defense ability (lipid peroxidation, catalase activity, lysozyme activity, alkaline phosphatase activity) was analyzed at the end of experiment.The result found that growth performance and survival rate was not significantly different among the treatment (p>0.05). Fish fed split mushroom extracted with methanol decreased level of lipid peroxidation in liver which no significantly different to those fish fed split mushroom extracted with 2-butanol and dichloromethane. Inaddition, fish fed diet supplemented with split mushroom extracted with dichloromethane and water showed the high level of catalase activity. However, the activity of lysozyme and alkaline phosphatase activity was not influenced by the treatment. This research reveals the efficiency of split mushroom by product extracted by methanol, 2-butanol or dichloromethane could be used as feed additive to increase the ability to oxidative defense that can be beneficial applied in aquacultureand increases the value of agricultural waste. Keywords : Split gill mushroom, Crude extract of split gill mushroom, Anti-bacterial, Antioxidant activity, Oxidative defense, Economic fish |
| รายละเอียดการนำไปใช้งาน | |
| เอกสาร Final Paper(s) |
|
ทีมวิจัย
| ที่ | นักวิจัย | หน่วยงาน | ตำแหน่งในทีม | การมีส่วนร่วม (%) |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ผศ.ดร. ธีรวุฒิ เลิศสุทธิชวาล | คณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช | หัวหน้าโครงการ | 40 |
| 2 | มณี ศรีชะนันท์ | คณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช | ผู้ร่วมวิจัย | 15 |
| 3 | ผศ. ธรรมนูญ ง่านวิสุทธิพันธ์ | คณะเกษตรศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราช | ผู้ร่วมวิจัย | 15 |